Akcyza od wyrobów energetycznych i paliw w 2024 r.– zasady prowadzenia składu podatkowego i obrotu wyrobami akcyzowymi

1. Podstawowe informacje o podatku akcyzowym:

• źródła prawa (dyrektywy, ustawa, rozporządzenia),
• najważniejsze pojęcia i definicje.

2. Kluczowe zmiany akcyzowe:

• sposób prowadzenia ewidencji akcyzowych w 2023 r. – przedłużenie możliwości prowadzenia ewidencji w formie papierowej do końca stycznia 2024 r.,
• nowe deklaracje podatkowe,
• nowe stawki akcyzy, postępowanie w okresie przejściowym,
• elektronizacja ewidencji akcyzowych – od kiedy wejdzie CEWA?

3. Nabycia wewnątrzwspólnotowe i dostawy wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych a podatek akcyzowy – nowe regulacje obowiązujące od 13 lutego 2023 r.:

• zakres wyrobów objętych obowiązkami akcyzowymi dla nabycia wewnątrzwspólnotowego,
• nowe wymogi związane z nabyciem wewnątrzwspólnotowym poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy,
• nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych a obowiązki ewidencyjne,
• nowe zasady składania zabezpieczenia akcyzowego,
• rejestracja jako uprawniony odbiorca – zakres wniosku, sposób uzyskania numeru akcyzowego,
• rejestracja jako uprawniony wysyłający – zakres wniosku, sposób uzyskania numeru akcyzowego,
• dokument e – SAD – szczegółowe zasady sporządzania,
• raport odbioru – szczegółowe reguły sporządzania,
• przesłanki i sposób sporządzenia dokumentu zastępującego e- SAD i dokumentu zastępującego raport odbioru,
• nowe wymogi związane z dostawą wewnątrzwspólnotową wyrobów akcyzowych poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy,
• nowe warunki ubiegania się o zwrot akcyzy dla dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów akcyzowych,
• praktyczne reguły sporządzania e- SAD dla dostaw wewnątrzwspólnotowych wyrobów akcyzowych.

4. Rejestracja w Centralnym Rejestrze Podmiotów Akcyzowych (CRPA):

• zakres podmiotów obowiązanych do rejestracji jako podatnik akcyzy,
• aktualizacja zgłoszenia rejestracyjnego,
• termin na dokonanie rejestracji.

5. Zmiany dotyczące deklaracji akcyzowych:

• ustanowienie wymogu składania deklaracji podatkowych w formie elektronicznej,
• zasady realizacji obowiązku składania deklaracji dla działalności zwolnionej od akcyzy ze względu na przeznaczenie,
• wprowadzenie wyłączenia z obowiązku składania deklaracji podatkowych dla zużycia wyrobów objętych zerową stawką akcyzy wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym
• zmiany w zakresie deklaracji akcyzowych w 2023 r.

6. Konsekwencje wprowadzenia Centralnej Ewidencji Wyrobów Akcyzowych (CEWA) – scentralizowana ewidencja akcyzowa (tak zwany JPK akcyzowy):

• planowany termin wejścia w życia CEWA,
• znaczenie wprowadzenia CEWA dla podmiotów prowadzących ewidencje akcyzowe,
• omówienie praktycznych wymogów i obowiązków związanych z koniecznością stosowania CEWA.

7. Zasady dokonywania zakupów i sprzedaży wyrobów energetycznych:

• transakcje w obrocie krajowym,
• dostawa i nabycie wewnątrzwspólnotowe,
• import i eksport,
• wprowadzenie nowej możliwości stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy dla importu wyrobów akcyzowych do składu podatkowego. 

8. Sposób prowadzenia składu podatkowego:

• omówienie zasad funkcjonowania składu podatkowego,
• ewidencja składu podatkowego,
• reguły sukcesji zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego.

9. Zezwolenie wyprowadzenia:

• kto powinien ubiegać się o zezwolenie wyprowadzenia?
• zasady uzyskiwania zezwolenia wyprowadzenia.

10. Reguły przemieszczania wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy:

• dokumenty niezbędne do przemieszczania wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy,
• krajowy system teleinformatyczny,
• pojęcie podmiotu wysyłającego,
• definicja podmiotu odbierającego,
• dokument elektroniczny e -AD,
• dokument zastępujący e - AD,
• raport odbioru i raport wywozu.

11. Aktualne stawki podatku akcyzowego dla poszczególnych wyrobów energetycznych:

• paliwa silnikowe i paliwa opałowe,
• zmiana stawki akcyzy dla oleju opałowego ciężkiego oraz oleju opałowego lekkiego,
• stawki akcyzy na oleje smarowe i pozostałe oleje,
• stawki akcyzy dla biopaliw,
• nowa stawka akcyzy dla wyrobów gazowych (gazu ziemnego) do celów opałowych,
• stawka akcyzy dla dodatków/domieszek z uwzględnieniem najnowszego orzecznictwa,
• stawki akcyzy w okresie przejściowym, zasady ustalania właściwych stawek.

12. Opodatkowanie akcyzą wyrobów o kodzie CN 3403:

• moment i skutki wejścia w życie nowych regulacji,
• stawka akcyzy dla preparatów o kodzie CN 3403,
• zakres i warunki stosowania zwolnienia od akcyzy dla wyrobów o kodzie CN 3403.

13. Reguły sprzedaży oleju opałowego (paliwo opałowe) objętego obniżoną stawką akcyzy:

• korzystanie z instytucji zużywającego podmiotu olejowego oraz pośredniczącego podmiotu olejowego, 
• wymogi nałożone na podmioty zajmujące się zużyciem lub obrotem paliwami opałowymi (m.in. zgłoszenie rejestracyjne uproszczone, rejestr podmiotów zgłoszonych, system składania oświadczeń o przeznaczeniu paliw opałowych).

14. Unormowania dotyczące wyrobów energetycznych objętych zerową stawką akcyzy:

• ograniczenie możliwości przemieszczania wyrobów energetycznych objętych zerową stawką akcyzy wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym,
• wymogi stosowania zerowej stawki akcyzy dla wyrobów energetycznych niewymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym,
• zmiany dotyczące stosowania elektronicznego dokumentu dostawy (e-DD).

15. Zabezpieczenie akcyzowe w praktyce:

• dopuszczalne formy zabezpieczenia akcyzowego,
• zasady rozliczania zabezpieczenia akcyzowego,
• zwolnienie z obowiązku składania zabezpieczenia akcyzowego po zmianach,
• nowy sposób liczenia zabezpieczenia akcyzowego,
• brak obowiązku składania zabezpieczenia akcyzowego dla wyrobów energetycznych objętych zerową stawką akcyzy,
• formy zabezpieczenia akcyzowego.

16. Ubytki i zniszczenie wyrobów akcyzowych:

• nowa definicja ubytków wyrobów akcyzowych,
• czy straty olejów smarowych są ubytkiem na gruncie akcyzy?
• ubytki ponadnormatywne a zwolnienie z akcyzy,
• sposób rozliczania ubytków oraz norm zużycia z uwzględnieniem ostatnich zmian,
• zwolnienie od akcyzy dla strat powstałych na skutek zdarzenia losowego lub działania siły wyższej,
• zniszczenie wyrobów akcyzowych,
• stosowanie e-SAD a ubytki wyrobów akcyzowych,
• przegląd najnowszego orzecznictwa.

17. Zwolnienia od akcyzy dla wyrobów energetycznych:

• zwolnienie od akcyzy ze względu na przeznaczenie – warunki i zasady korzystania,
• zwolnienie od akcyzy dla olejów smarowych z uwzględnieniem ostatnich zmian,
• ewidencja wyrobów zwolnionych ze względu na przeznaczenie na nowych zasadach,
• zwrot wyrobów akcyzowych zwolnionych ze względu na przeznaczenie do składu podatkowego.

18. Zmiany w zakresie stosowania zwolnień od akcyzy i stawki „zero”:

• zasady objęcia przemieszczeń wyrobów zwolnionych i przemieszczeń części wyrobów akcyzowych objętych stawką „zero” Systemem (EMCS PL2),
• zasady sporządzania elektronicznego dokumentu dostawy (e-DD) oraz raportu odbioru,
• terminy na dokonanie poszczególnych czynności,
• zmiany zasad stosowania e-DD wprowadzane w 2023 r.

19. Przedstawienie najnowszego orzecznictwa istotnego dla sektora energetyczno-paliwowego.
20. Szczegółowe omówienie zmian wynikających z wprowadzenia tzw. pakietu paliwowego z uwzględnieniem ostatnich zmian:

• zakres wyrobów objętych tzw. nowym pakietem paliwowym,
• terminy wpłaty podatku VAT w przypadku WNT paliw,
• ograniczenie możliwości nabycia wewnątrzwspólnotowego paliw silnikowych na rzecz innych podmiotów,
• płatnik i podatnik podatku VAT w przypadku WNT paliw – rozliczenia wzajemne i obowiązki wobec organów podatkowych,
• deklaracje podatkowe i zgłoszenia informacyjne w przypadku WNT paliw,
• przegląd najnowszego orzecznictwa, skutki wyroku TSUE z 9 września 2021 r., ostatnie zmiany w przepisach mające na celu implementację wyroku.

21. Ewidencje akcyzowe w formie elektronicznej:

• konsekwencje elektronizacji ewidencji akcyzowych,
• jakie wymogi powinien spełniać program niezbędny do prowadzenia ewidencji akcyzowej,
• omówienie praktycznych aspektów prowadzenia elektronicznej ewidencji.

22. Nowy system kar pieniężnych za naruszenie przepisów akcyzowych:

• kto i w jakim przypadku może zostać obciążony karą 5000 zł?
• terminy przedawnienia oraz przypadki, w których naczelnik urzędu skarbowego winien odstąpić od nałożenia kary pieniężnej.

23. Panel dyskusyjny – pytania, odpowiedzi, dyskusja, konsultacje.