Rewolucyjna nowelizacja Ustawy o Planowaniu i Zagospodarowaniu Przestrzennym oraz zmiany w Prawie Budowlanym. Nowe zasady.

I. Planowanie Przestrzenne w Procesie Budowlanym po Nowelizacji

Wprowadzenie do zreformowanego systemu planowania przestrzennego.

Rola i znaczenie Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w kontekście procesu inwestycyjnego.

Główne cele i zasady planowania przestrzennego (ład przestrzenny, zrównoważony rozwój).

Kluczowe terminy i definicje (np. ład przestrzenny, zrównoważony rozwój, inwestycja celu publicznego, inwestycja uzupełniająca, działka budowlana, Rejestr Urbanistyczny).

II. Plan Ogólny Gminy – Nowy Filar Planowania

Zakres i zawartość planu ogólnego (strefy planistyczne, gminne standardy urbanistyczne).

Uwarunkowania brane pod uwagę przy sporządzaniu planu ogólnego (strategie, środowisko, infrastruktura, krajobraz, zapotrzebowanie na zabudowę).

Szczegółowe zasady dotyczące stref planistycznych (profile funkcjonalne, wskaźniki urbanistyczne).

Gminne standardy dostępności infrastruktury społecznej (szkoła, zieleń publiczna, opcjonalnie inne obiekty).

Procedura uchwalania planu ogólnego i jego zmiany.

Ocena zgodności planu miejscowego i decyzji WZ z planem ogólnym.

III. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego w Zmienionych Realiach

Rola planu miejscowego i jego relacja do planu ogólnego.

Obowiązkowe i fakultatywne elementy planu miejscowego.

Nowe wymogi dotyczące lokalizacji niektórych inwestycji (handel wielkopowierzchniowy, OZE na gruntach rolnych/leśnych, cmentarze, budowle ochronne).

Procedura sporządzania i uchwalania planu miejscowego.

Uproszczone postępowanie dla planu miejscowego (warunki zastosowania, przebieg procedury).

IV. Decyzje o Warunkach Zabudowy (WZ) po Zmianach

Kiedy potrzebna jest decyzja WZ.

Warunki wydania decyzji WZ (m.in. dostęp do drogi, uzbrojenie, "dobre sąsiedztwo" i jego wyłączenia).

Szczególne przypadki WZ.

Nowe zasady ustalania obszaru analizowanego dla WZ.

Terminy wydawania decyzji WZ i kary za zwłokę.

Skutki wydania decyzji WZ (prawa do terenu, przeniesienie).

Rejestr decyzji WZ i obowiązek przekazywania go Wodom Polskim.

Wygaśnięcie decyzji WZ i lokalizacyjnych .

V. Nowe Narzędzia Planowania i Aspekty Krajobrazowe

Zintegrowany Plan Inwestycyjny (ZPI) – procedura, umowa urbanistyczna, zobowiązania inwestora i gminy, powiązanie z planem miejscowym.

Miejscowy Plan Rewitalizacji – zakres ustaleń, specyficzne wymogi (wizualizacje, kompozycja przestrzenna, ograniczenia handlowe), mechanizmy realizacji inwestycji uzupełniających, powiązanie ze scaleniami i podziałami nieruchomości.

Uchwała krajobrazowa (zasady sytuowania obiektów małej architektury, reklam i ogrodzeń) – procedura, zakres, kary pieniężne.

Audyt krajobrazowy w planowaniu wojewódzkim i gminnym.

VI. Rejestr Urbanistyczny i Dane Przestrzenne

Rejestr Urbanistyczny – co to jest i jakie informacje będą w nim dostępne (od 1 stycznia 2026 r. w pełnym zakresie).

Tworzenie i udostępnianie zbiorów danych przestrzennych dla aktów planowania przestrzennego.

Dostęp do aktów planowania przestrzennego dla osób ze szczególnymi potrzebami.

VII. Skutki Uchwalania i Zmiany Planów

Roszczenia z tytułu obniżenia lub wzrostu wartości nieruchomości (opłata planistyczna).

VIII. Fazy Procesu Inwestycyjnego i Dokumenty Planistyczne

Fazy procesu inwestycyjnego .

Decyzja WZ a decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego – przeznaczenie i procedura .

Dla jakich inwestycji dokumenty planistyczne są niewymagane? .

Rozszerzenie listy budów wymagających dołączenia decyzji WZ do zgłoszenia w związku ze zmianą ustawy o PiZP .

Ministerialne założenia do projektu ustawy o rozwiązaniach służących zwiększeniu dostępności gruntów pod budownictwo mieszkaniowe .

IX. Prawo Budowlane: Kluczowe Pojęcia i Postępowanie Przed Rozpoczęciem Robót

Kluczowe pojęcia w Prawie Budowlanym

Zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego .

Postępowanie poprzedzające rozpoczęcie robót budowlanych – pozwolenie na budowę i zgłoszenie (po zmianach) .

Kiedy wystarczy zgłoszenie robót budowlanych, a kiedy wymagane jest pozwolenie na budowę .

Pozwolenie na budowę – zakres, wymagane dokumenty (w tym oświadczenie o dysponowaniu nieruchomością), przebieg postępowania, terminy, trwałość decyzji (orzeczenia NSA), przeniesienie decyzji .

Zgłoszenie zamiaru wykonania obiektu lub robót – wymagane dokumenty, uzupełnienia, terminy, milcząca akceptacja organu lub zaświadczenie, sprzeciw .

Katalog realizacji zwolnionych z obowiązku uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę .

Katalog robót niewymagających zgłoszenia .

Roboty rozbiórkowe – procedury, dokumenty .

X. Wymagane Pozwolenia, Uzgodnienia i Opinie

Wymagane przepisami szczególnymi pozwolenia, uzgodnienia i opinie (np. Decyzja Środowiskowa) .

Konserwator zabytków a inwestycja budowlana – formy ochrony, rola i uprawnienia w procesie inwestycyjnym .

XI. Projekt Budowlany i Warunki Techniczne

Wymagania dotyczące projektu budowlanego i odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych

Projekt techniczny .

Części składowe i zakres projektu .

Projekt wykonawczy .

Projekt nowych warunków technicznych z kwietnia 2025 r. Zmiana przepisów pożarowych (czujki dymu, oznaczenie przegród) .

XII. Przebieg Budowy i Dokumentacja

Rozpoczęcie robót budowlanych. Zawiadomienie o rozpoczęciu robót budowlanych .

Istotne i nieistotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego i pozwolenia na budowę

Odpowiedzialność za dokumentację projektową i za teren budowy .

Wstrzymanie / wznowienie budowy, wygaśnięcie pozwolenia na budowę. Możliwość i tryb przeniesienia pozwolenia na budowę .

XIII. Przystąpienie do Użytkowania Obiektu

Kiedy wystarczy zawiadomienie o zakończeniu budowy, a kiedy wymagane jest pozwolenie na użytkowanie .

Procedury kończenia budowy – dokumentacja powykonawcza (w tym geodezyjna), stanowiska inspekcji sanitarnej i straży pożarnej, obowiązkowa kontrola obiektu budowlanego, protokół pokontrolny, warunkowe pozwolenie na użytkowanie .

Udział PSP i PISE w odbiorach, problemy ze sprzeciwem organów .

Kto i kiedy może wzruszyć pozwolenie na użytkowanie? Przystąpienie do użytkowania przed oddaniem obiektu – sankcje .

XIV. Działania Nielegalne i Pozostałe Zagadnienia

Działania nielegalne – samowola budowlana i legalizacja .

Zmiana sposobu użytkowania obiektu .

Budowle ochronne – wymagania wynikające z ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej, warunki techniczne, rozwiązania ochronne w budynkach użyteczności publicznej i wielorodzinnych .

Zmiana dyrektywy budynkowej (instalacje fotowoltaiczne, infrastruktura dla mobilności) .

Podsumowanie