BDO: kto musi, a kto nie musi się rejestrować w BDO?

Spis treści:

1. Czym jest BDO?
2. Podstawa prawna
3. Kto musi się rejestrować w BDO?
4. Kto jest zwolniony z obowiązku rejestracji i raportowania do BDO?
5. Opłata rejestrowa BDO
6. Kary za brak rejestracji i sprawozdawczości w BDO
7. Numer rejestrowy BDO
8. Roczne sprawozdanie do BDO
9. Szkolenia i kursy BDO

Czym jest BDO?

BDO, czyli Rejestr podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami (Baza Danych Odpadowych, Baza danych o Odpadach), a więc rejestr publiczny prowadzony od 2018 roku zawierający listę czy też spis firm wytwarzających odpady będący częścią systemu ochrony środowiska. Przedsiębiorcy oraz inne podmioty są zobowiązane do rejestracji w rejestrze oraz cyklicznego raportowania do bazy danych o odpadach. Dotyczy to wszystkich podmiotów, które:

• produkują odpady,
• produkują lub importują opakowania na terenie UE,
• wprowadzają produkty w opakowaniach, opony, oleje smarowe, pojazdy, baterie, akumulatory, sprzęt elektryczny,
• dokonują wstępnej obróbki odpadów lub w inny sposób ingerują w ich strukturę.

Prawo nakłada na te podmioty obowiązek rejestracji w BDO, prowadzenia ewidencji odpadów oraz składania rocznego sprawozdania do BDO za pośrednictwem dedykowanego system teleinformatycznego online.

Zobacz szkolenia z BDO

Podstawa prawna

Podstawą prawną utworzenia rejestru BDO jest Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U.2021.0.779). Szczegółowe regulacje zawiera przede wszystkim artykuł 50 ustawy o odpadach zawierający listę podmiotów zobowiązanych. Zgodnie z tym artykułem o tym czy firma powinna złożyć wniosek do Rejestru decyduje obszar, w którym firma prowadzi działalności i – jednocześnie – zakres prowadzonej działalności.

Art. 50. Odpady

Wpis do rejestru na wniosek

1. Marszałek województwa dokonuje wpisu do rejestru na wniosek:

1) z zakresu ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1903):
a) wprowadzających na terytorium kraju produkty,
b) prowadzących odzysk lub recykling odpadów powstałych z produktów,
c) organizacji odzysku,
d) dokonujących eksportu oraz wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów powstałych z produktów w celu poddania ich odzyskowi lub recyklingowi;

2) z zakresu ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U.z 2020 r. poz. 2056):
a) wprowadzających pojazdy,
b) prowadzących punkty zbierania pojazdów,
c) prowadzących stacje demontażu,
d) prowadzących strzępiarki;

3) z zakresu ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym:
a) wprowadzających sprzęt lub autoryzowanych przedstawicieli;
b) zbierających zużyty sprzęt,
c) prowadzących zakład przetwarzania,
d) organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego,
e) prowadzących działalność w zakresie recyklingu,
f) prowadzących działalność w zakresie innych niż recykling procesów odzysku;

4) z zakresu ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz. U. z 2020 r. poz. 1850):
a) wprowadzających baterie lub akumulatory,
b) prowadzących zakłady przetwarzania zużytych baterii lub zużytych akumulatorów,
c) podmiotów pośredniczących;

5) z zakresu niniejszej ustawy:
a) posiadaczy odpadów prowadzących przetwarzanie odpadów zwolnionych z obowiązku uzyskania zezwolenia na przetwarzanie odpadów, z wyjątkiem wymienionych w art. 45 zwolnienie z obowiązku uzyskania zezwolenia na zbieranie lub na przetwarzanie odpadów ust. 1 pkt 2 i 3,
b) transportujących odpady,
c) sprzedawców odpadów i pośredników w obrocie odpadami, o ile nie podlegają wpisowi do rejestru na podstawie pkt 1 i 3 lub z urzędu,
d) prowadzących zakłady recyklingu statków,
e) wytwórców odpadów obowiązanych do prowadzenia ewidencji odpadów, z wyłączeniem posiadaczy odpadów wymienionych w art. 51 wpis do rejestru z urzędu ust. 1 pkt 1 i 2;

6) z zakresu ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi – organizacji samorządu gospodarczego, o których mowa w art. 25 porozumienia w zakresie systemu zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów opakowaniowych ust. 1 tej ustawy, a także przedsiębiorców:
a) będących organizacjami odzysku opakowań,
b) dokonujących wewnątrzwspólnotowej dostawy:
– odpadów opakowaniowych,
– produktów w opakowaniach,
c) eksportujących:
– odpady opakowaniowe,
– opakowania,
– produkty w opakowaniach,
d) prowadzących recykling lub inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych,
e) wprowadzających opakowania,
f) wprowadzających produkty w opakowaniach,
g) przedsiębiorców prowadzących jednostki handlu detalicznego lub hurtowego, w których są oferowane torby na zakupy z tworzywa sztucznego, objęte opłatą recyklingową, o której mowa w art. 40a obowiązek pobrania opłaty recyklingowej ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi;

7) z zakresu ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2020 r. poz. 1439, 2320 i 2361):
a) punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych prowadzonych samodzielnie przez gminę lub wspólnie z inną gminą lub gminami,
b) podmiotów, które uzyskały wpis do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.

2. Przed rozpoczęciem działalności w zakresie, o którym mowa w ust. 1, podmiot jest obowiązany uzyskać wpis do rejestru.

3. Działalność w zakresie, o którym mowa w ust. 1, może prowadzić wyłącznie podmiot wpisany do rejestru.

4. Przepisów ust. 2 i 3 nie stosuje się do wprowadzającego sprzęt, który korzysta z uprawnienia określonego w art. 25 zwolnienie wprowadzającego sprzęt z obowiązków określonych w ustawie ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym.

5. Autoryzowany przedstawiciel jest obowiązany zamieścić w rejestrze wykaz wprowadzających sprzęt, którzy przekazali mu informacje, o których mowa w art. 25 zwolnienie wprowadzającego sprzęt z obowiązków określonych w ustawie ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym.

6. Organizacja samorządu gospodarczego, o której mowa w art. 25 porozumienia w zakresie systemu zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów opakowaniowych ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, składa wniosek o wpis do rejestru niezwłocznie po zawarciu porozumienia, o którym mowa w tym przepisie.

Jak widać artykuł jest tak rozbudowany i najeżony terminami prawnymi odraz odniesieniami do licznych aktów prawnych, że zrozumienie kto jest zobowiązany do rejestracji i raportowania do rejestru BDO, a kto jest zwolniony z obowiązku rejestracji i raportowania w Bazie Danych Odpadowych może nastręczać wielu trudności. Liczne trudności z prawidłowym zastosowaniem przepisów sprawiły, że pojawił się cały szereg interpretacji dążących do wyjaśnienia tych wątpliwości. Omówmy więc szczegółowo podmioty zobowiązane do rejestracji i raportowania oraz zwolnione z tego obowiązku.

Kto musi się rejestrować w BDO?

Z tej sekcji dowiesz się kto musi zarejestrować się w BDO oraz sporządzać okresowe raporty do BDO.

Jak już powiedziano wyżej o konieczności rejestracji i wpisu w BDO decyduje prowadzenie działalności w poszczególnych obszarach i zakresach. Nie ma natomiast znaczenia wielkość firmy, więc w rejestrze pojawić się muszą nawet firmy jednoosobowe, które mają obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów. Kto więc musi się rejestrować w BDO? Obszary i zakresy wymagające złożenia wniosku o wpis do Rejestru BDO to:

Oleje, preparaty smarowe, opony pneumatyczne:

• wprowadzanie na terytorium kraju produktów takich jak: oleje, preparaty smarowe, opony pneumatyczne;
• recykling odpadów powstałych z produktów takich jak: oleje, preparaty smarowe opony pneumatyczne;
• odzysk odpadów powstałych z produktów takich jak: oleje, preparaty smarowe, opony pneumatyczne;
• eksport oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa odpadów powstałych z produktów takich jak oleje, preparaty smarowe, opony pneumatyczne w celu poddania ich odzyskowi lub recyklingowi;
• organizacje odzysku działające w obszarze ww. produktów.

Pojazdy (z wyłączeniem pojazdów historycznych):

• wprowadzanie pojazdów po raz pierwszy na terytorium kraju;
• punkty zbierania pojazdów;
• stacje demontażu;
• strzępiarki.

Sprzęt elektryczny lub elektroniczny:

• wprowadzanie sprzętu po raz pierwszy na terytorium kraju oraz autoryzowani przedstawiciele;
• zbiórka zużytego sprzętu;
• zakłady przetwarzania;
• podmioty prowadzące działalność w zakresie recyklingu;
• podmioty prowadzące działalność w zakresie procesów odzysku innych niż recykling;
• organizacje odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego.

Baterie lub akumulatory:

• wprowadzanie po raz pierwszy na terytorium kraju baterii lub akumulatorów;
• zakłady przetwarzania zużytych baterii lub zużytych akumulatorów;
• podmioty pośredniczące.

Opakowania, odpady opakowaniowe lub produkty w opakowaniach:

• organizacje odzysku opakowań;
• eksport odpadów opakowaniowych oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa odpadów opakowaniowych;
• wytwarzanie, eksport, import opakowań oraz produktów w opakowaniach oraz ich wewnątrzwspólnotowe nabycie lub dostawa;
• recykling lub inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych;
• wprowadzanie po raz pierwszy na terytorium kraju produktów w opakowaniach;
• organizacje samorządu gospodarczego.

Transport odpadów:

• podmioty prowadzące transport odpadów;
• działalność w zakresie obrotu odpadami.

Utrzymanie porządku i czystości w gminach:

• punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych prowadzone samodzielnie lub wspólnie przez gminy;
• podmioty, które uzyskały wpis do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.

Wytwarzanie odpadów bez pozwolenia na wytwarzanie odpadów albo pozwolenia zintegrowanego:

• odpady inne niż wymienione w Rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów;
• odpady w ilościach większych niż wymieniono w Rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów.

Co do zasady rejestracja i raportowanie do BDO jest obowiązkowe dla wszystkich wytwórców odpadów. Jednakże istnieją zwolnienia całkowite i częściowe z rejestracji w BDO, zwłaszcza dotyczące mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców będących wytwórcami odpadów innych niż niebezpieczne. Kto nie musi rejestrować się w BDO omawiamy w kolejnej sekcji artykułu.

Warto również zdawać sobie sprawę, że niektóre podmioty z urzędu zostaną wpisane do BDO. Wpisu w rejestrze dokona z urzędu marszałek województwa w odniesieniu do przedsiębiorcy, który:

• uzyskał pozwolenie zintegrowane,
• uzyskał pozwolenie na wytwarzanie odpadów,
• uzyskał zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów,
• uzyskał decyzję zatwierdzającą program gospodarowania odpadami wydobywczymi lub zezwolenie na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych,
• uzyskał koncesję na podziemne składowanie odpadów.

Kolejną rzeczą, na którą warto zwrócić uwagę jest obowiązek uzyskania wpisu do BDO przez punkty handlowe (detaliczne i hurtowe), które oferują torby na zakupy z tworzywa sztucznego, które są objęte opłatą recyklingową. Punkty takie co prawda nie muszą prowadzić ewidencji odpadów w BDO, ale zobowiązane są do sprawozdawczości w BDO. Jeśli punkt oferuje klientom tylko lekkie torby na zakupy z tworzyw sztucznych, tzw. zrywki, nie podlega obowiązkowi wpisu do rejestru BDO.

Kto jest zwolniony z obowiązku rejestracji i raportowania do BDO?

Z tej sekcji dowiesz się kto nie musi rejestrować się w BDO, czyli jakie podmioty zwolnione są z rejestracji i raportowania do BDO. Dowiesz się też co zrobić, aby nie być zobowiązanym do raportowania do BDO.

Jak już wspomniano wyżej rejestracja i raportowanie do BDO są obowiązkowe bez względu na wielkość firmy, na podstawie obszaru i zakresu prowadzonej działalności. Istnieje jednak szereg zwolnień, zarówno całkowitych, jak i częściowych, które dotyczą głównie mikro, małych i średnich przedsiębiorców, którzy są wytwórcami odpadów innych niż niebezpieczne. Prześledźmy katalog wyłączeń całkowitych i częściowych określających kto nie musi rejestrować się w BDO i jest zwolniony z rejestracji w BDO. Z rejestracji i raportowania do BDO zwolnione są:

• osoby fizyczne oraz jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami, które wykorzystują odpady na potrzeby własne;
• osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą lub przedsiębiorcy, którzy w ramach prowadzonej działalności wytwarzają jedynie odpady o składzie i charakterze odpadów komunalnych i objęci są systemem odbioru odpadów komunalnych (np. drobne usługi, małe biura takie jak na przykład kancelarie prawne, biura rachunkowe, biura architektoniczne…);
• podmioty mające ziemię, na której są stosowane komunalne osady ściekowe do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu i/lub uprawy roślin nieprzeznaczonych do spożycia i do produkcji pasz;
• podmioty prowadzące nieprofesjonalną działalność w zakresie zbierania odpadów opakowaniowych i odpadów w postaci zużytych artykułów konsumpcyjnych, takich jak np. leki i opakowania po nich,
• podmioty transportujące wytworzone przez siebie odpady;
• rolnicy wytwarzający odpady, którzy gospodarują na obszarze poniżej 75 ha;
• firmy, które zawrą umowę na świadczenie usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw. Wówczas za wytwórcę odpadów uznaje się podmiot, który świadczy usługę;
• firmy produkcyjne i przemysłowe, które wytwarzają rodzaje odpadów wymienione w Rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, w ilościach nie większych niż wskazane w tym rozporządzeniu. Rozporządzenie to aktualnie obejmuje aż 46 grup odpadów, w tym:
  • odchody zwierzęce, odpady kory i korka, odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów, gruz ceglany, odpady innych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia, drewno, szkło i tworzywa sztuczne;
  • pozostałości po opakowaniach w niewielkich ilościach (np. odpady, które powstają w punkach handlowych oraz usługowych wskutek rozpakowania opakowań zbiorczych);
  • wybrane odpady niebezpieczne (np. baterie zawierające rtęć, opróżnione opakowania z substancjami niebezpiecznymi – np. po farbach czy lakierach do włosów używane w zakładach fryzjerskich);
  • odpady powstałe w trakcie używania drukarek czy świetlówek, pod warunkiem nie przekroczenia ilości, która prowadzi do powstania obowiązku prowadzenia ewidencji.

Ze względu na zawarcie aż 46 rodzajów odpadów w rozporządzeniu niezbędne jest szczegółowe zapoznanie się z jego przepisami zanim przedsiębiorstwo podejmie decyzję o rejestracji bądź jej braku w BDO. Wyjaśnienie wątpliwości możliwe jest również w trakcie szkoleń i warsztatów ze sprawozdawczości w BDO, w trakcie których uczestnicy mogą uzyskać indywidualne konsultacje i odpowiedzi na nurtujące ich pytania.

Opłata rejestrowa BDO

Wybrane podmioty rejestrujące się w BDO obowiązuje opłata rejestrowa. Dotyczy ona przedsiębiorców:

• wprowadzających sprzęt i autoryzowanych przedstawicieli,
• wprowadzających baterie lub akumulatory,
• wprowadzających pojazdy,
• producentów, importerów i wewnątrzwspólnotowych nabywców opakowań,
• wprowadzających na terytorium kraju produkty w opakowaniach,
• wprowadzających na terytorium kraju opony,
• wprowadzających na terytorium kraju oleje smarowe.

Wysokość opłaty rejestrowej wynosi 100 zł dla mikroprzedsiębiorców i 300 zł dla pozostałych podmiotów. Opłata powinna być wniesiona na rachunek bankowy właściwego urzędu marszałkowskiego, a następnie odnawiana co roku w tej samej wysokości do końca lutego każdego roku.

Kary za brak rejestracji i sprawozdawczości w BDO

Przepisy o ochronie środowiska oraz sprawozdawczości odpadowej przewidują również szereg sankcji finansowych i pozafinansowych dla podmiotów nie przestrzegających przepisów w zakresie rejestracji, ewidencji i sprawozdawczości w BDO.

Administracyjna kara pieniężna:

• w wysokości od 5 000 zł do 1 mln zł nakładana jest przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska,
• z tytułu prowadzenia działalności bez wymaganego wpisu do Rejestru BDO,
• z tytułu nieumieszczenie na dokumentach sporządzanych w związku z prowadzoną działalnością numeru rejestrowego BDO (dotyczy to przedsiębiorców, którzy podlegają opłacie rejestrowej).

Grzywna lub areszt:

• grzywna w wysokości od 100 zł do ponad 1 mln zł lub areszt wymierzane są przez sądy,
• z tytułu nie złożenia wniosku o wpis do Rejestru BDO,
• z tytułu nie złożenia wniosku o zmianę wpisu,
• z tytułu nie złożenia wniosku o wykreślenie z rejestru,
• z tytułu złożenia wniosku niezgodnego ze stanem faktycznym,
• z tytułu naruszenia obowiązków sprawozdawczych i ewidencyjnych,
• z tytułu nie przechowywania przez czas określony, nie udostępnienia dokumentów i danych do, których zobowiązuje go ustawa,
• z tytułu nie posiadania w trakcie transportu odpadów potwierdzenia wygenerowanego z BDO.

Brak rejestracji w BDO w dniu rozpoczęcia działalości związanej z obrotem odpadami oraz złożenie sprawozdania BDO po terminie może, ale nie musi skutkować sankcją finansową. Każdorazowo w takim wypadku organy kontrolne badają indywidualny przypadek i wszystkie okoliczności wpływające na brak wypełnienia nałożonych obowiązków. W orzecznictwie spotkać można przypadki, gdy sądy uznawały nałożone kary za bezzasadne, gdy podmiot pomimo braku rejestracji prowadził gospodarkę odpadami i ewidencję zgodnie z przepisami ustawy o odpadach (sygn. akt IV SA/Wa 2529/19). Chcąc jednak uniknąć konieczności dowodzenia racji przed sądem warto zadbać o odpowiednio wczesną rejestrację oraz terminową sprawozdawczość.

Numer rejestrowy BDO

Numer BDO, czy też numer rejestrowy BDO nadawany jest podmiotom określonym w art. 57 ust 1 ustawy o odpadach (podmiotom podlegającym opłacie rejestrowej), a podmioty te zobowiązane są do posługiwania się numerem BDO w obrocie. Obowiązek ten wynika z art. 63 ustawy o odpadach, gdzie mowa jest że podmiot, o którym mowa w art. 57 ust. 1, jest obowiązany umieszczać numer rejestrowy na dokumentach sporządzanych w związku z prowadzoną działalnością. Niestety ustawodawca nie sprecyzował o jakie dokumenty chodzi, ale powszechnie uważa się że umieszczanie numeru BDO zasadne jest między innymi na fakturze. 

W przypadku zakończenia działalności przez dany podmiot, jego numer rejestrowy BDO nie może być nadany innemu podmiotowi, stąd numer ten pozwala jednoznacznie identyfikować posiadacza odpadów.

Jak sprawdzić numer BDO? Wystarczy wejść na stronę systemu BDO i użyć wyszukiwarki w zakładce Rejestr podmiotów (rejestr BDO wyszukiwarka). Wyszukiwarka umożliwia znalezienie podmiotów zarejestrowanych w BDO po numerze NIP lub nazwie firmy. W ten sposób sprawdzimy nie tylko czy podmiot znajduje się w rejestrze BDO oraz jego numer, ale też w jakim zakresie został wpisany do systemu. Wyszukiwarka w rejestrze BDO jest udostępniana nieodpłatnie wszystkim zainteresowanym.

Roczne sprawozdanie do BDO

Podmioty objęte sprawozdawczością odpadową zobowiązane są do składania rocznego sprawozdania do BDO. Sprawozdanie do BDO powinno być złożone do 15 marca za poprzedni rok kalendarzowy. Jeśli przedsiębiorca zdecydował się zakończyć prowadzenie działalności, sprawozdanie powinno być złożone w ciągu 7 dni od dnia jej zakończenia.

Ewidencję odpadów oraz złożenie sprawozdania BDO ciąży na posiadaczu odpadów, a więc wytwórcy odpadów. Wytwórca odpadów może być zarówno osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która posiada odpady. Dokładny zakres sprawozdawczości zależny jest od rodzaju i ilości wytwarzanych odpadów. W przeważającej części obejmuje to między innymi informacje o masie i rodzajach odpadów, sposobie gospodarowania odpadami, instalacjach i urządzeniach służących do przetwarzania odpadów, informacje o ilości siarczanów lub chlorków w odpadach itp. Szczegółowe informacje dostępne są na stronie GOV.PL, a także po zalogowaniu do systemu BDO.

Szkolenia i kursy BDO

Złożoność tematyki prowadzenia ewidencji odpadów oraz raportowania i sprawozdawczości do BDO powoduje, że wielu przedsiębiorców decyduje się na profesjonalne przeszkolenie pracowników wyznaczonych do prowadzenia ewidencji i raportowania w BDO. Dobrą wiadomością jest, że szkolenia, kursy i warsztaty poświęcone BDO są powszechnie dostępne, zarówno w postaci szkoleń tradycyjnych realizowanych w sali szkoleniowej, jak i w postaci szkoleń online realizowanych przez Internet. Również ceny tego typu szkoleń nie należą do wysokich, zwłaszcza w porównaniu do wysokości potencjalnych sankcji: kar finansowych a także grzywien i kary aresztu.