O co chodzi z sygnalistami w firmie? Dla kogo nowy obowiązek?

Kim są sygnaliści i dlaczego ich ochrona jest ważna?

Sygnalista to osoba, która zgłasza nieprawidłowości, naruszenia prawa lub inne nieetyczne działania, mające miejsce w organizacji, w której pracuje. Sygnaliści mogą przyczynić się do ujawnienia przypadków korupcji, oszustw finansowych, naruszeń prawa pracy, ochrony środowiska, a także innych działań niezgodnych z przepisami prawa. Ich działania są ważne dla zapewnienia przejrzystości i etycznego postępowania w firmach oraz instytucjach. Ochrona sygnalistów ma na celu zapobieganie represjom wobec nich, takim jak zwolnienie z pracy, degradacja, mobbing czy inne formy odwetu.

Kogo obejmuje nowa ustawa?

Ustawa o ochronie sygnalistów w Polsce nakłada obowiązki na szeroki krąg podmiotów. Nowe przepisy będą musieli stosować pracodawcy zarówno z sektora prywatnego, jak i publicznego, w tym prywatne firmy, przedsiębiorstwa, instytucje oraz placówki publiczne. Ustawa obowiązuje podmioty, na rzecz których według stanu na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku wykonuje pracę zarobkową co najmniej 50 osób. Liczbę tę ustala się na podstawie pełnych etatów, sumując wszystkich pracowników w firmie oraz osoby świadczące pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy.

Jakie obowiązki nakłada ustawa?

Zgodnie z ustawą, każda organizacja zatrudniająca co najmniej 50 osób musi wprowadzić wewnętrzne procedury umożliwiające pracownikom i współpracownikom zgłaszanie nieprawidłowości. Procedury te muszą zapewniać anonimowość sygnalisty oraz ochronę przed działaniami odwetowymi. Organizacje muszą również wyznaczyć osobę lub zespół odpowiedzialny za przyjmowanie i analizowanie zgłoszeń, a także za podejmowanie odpowiednich działań naprawczych.

Jakie są sankcje za brak wdrożenia ochrony sygnalistów?

Nieprzestrzeganie nowych przepisów może wiązać się z poważnymi konsekwencjami prawnymi. Kary za brak wdrożenia ochrony sygnalistów zgodnie z ustawą są karami administracyjnymi nakładanymi na podmioty zobowiązane oraz osoby zarządzające. Osoba odpowiedzialna za ustanowienie procedury zgłoszeń wewnętrznych, która wbrew przepisom procedury tej nie ustanawia lub ustanawia ją z istotnym naruszeniem wymogów wynikających z ustawy, podlega karze grzywny.

• Ustawa przewiduje szeroki katalog kar, który obejmuje m.in. grzywnę do 45 000 zł. W skrajnych przypadkach, zgodnie z przepisami Kodeksu Karnego, grzywna może wynieść nawet ponad milion złotych. Dodatkowo w przypadku działań odwetowych wobec sygnalisty na skutek niewprowadzenia zmian, osoby odpowiedzialne mogą podlegać karze ograniczenia wolności albo nawet pozbawienia wolności do lat 3, jeśli działania te są wyjątkowo uporczywe.

Dla kogo nowe przepisy są obowiązkowe?

Obowiązek wdrożenia procedur ochrony sygnalistów dotyczy wszystkich organizacji zatrudniających co najmniej 50 osób. Jednak firmy niespełniające tego kryterium również mogą dobrowolnie wprowadzić mechanizmy ochrony sygnalistów, co może przyczynić się do budowania kultury przejrzystości i zaufania w organizacji. Dla wielu małych i średnich przedsiębiorstw może to być okazja do poprawy zarządzania ryzykiem oraz do zwiększenia reputacji w oczach partnerów biznesowych i klientów.

Co warto wiedzieć przed wdrożeniem nowych przepisów?

Wdrożenie przepisów dotyczących ochrony sygnalistów wymaga od pracodawców nie tylko opracowania odpowiednich procedur, ale również edukacji pracowników na temat ich praw i obowiązków związanych z sygnalizowaniem nieprawidłowości. Pracodawcy powinni również zadbać o to, aby kanały zgłaszania były łatwo dostępne, a procesy związane z przyjmowaniem i rozpatrywaniem zgłoszeń były przejrzyste i szybkie. Ważne jest także, aby każda organizacja monitorowała i regularnie przeglądała swoje procedury, aby upewnić się, że są one skuteczne i zgodne z obowiązującymi przepisami.

Bardzo przydatną pomocą, z której można skorzystać, aby więcej dowiedzieć się o tej kwestii, jest darmowy webinar o sygnalistach udostępniony przez GoWhistle - platformę oferującą aplikację do zarządzani zgłoszeniami o nieprawidłowościach. Specjaliści w przystępny i prosty sposób wyjaśniają wszystkie zagadnienia, które stają się obecnie naszą codziennością. Warto zatem poznać informacje o nowym obowiązku z pierwszej ręki!

Nowa ustawa o ochronie sygnalistów w Polsce wprowadza istotne zmiany w zakresie odpowiedzialności pracodawców za zapewnienie ochrony osobom zgłaszającym nieprawidłowości. Przepisy te mają na celu stworzenie bezpiecznego środowiska pracy, w którym sygnaliści mogą zgłaszać naruszenia prawa bez obawy przed represjami. Wprowadzenie tych regulacji jest nie tylko obowiązkiem prawnym, ale również krokiem w kierunku budowania etycznej i odpowiedzialnej kultury organizacyjnej.