Filozofia Lean Management w znacznym stopniu opiera się o minimalizm, dążenie do harmonii i porządku. Nic więc dziwnego, że jednym z jej narzędzi jest zbiór zasad dążących do utrzymania uporządkowanego, dobrze zorganizowanego i bezpiecznego środowiska pracy. Zbór ten nazwano 5S, ponieważ składa się z pięciu kroków opisanych japońskimi słowami na literę S. Dowiedz się więcej co to jest 5s i poznaj zasady systemu 5s.
Spis treści:
System 5S
Co to jest 5s? 5s (Five S) to metoda zarządzania, która stawia za nadrzędny cel wizualną, uporządkowaną organizację stanowiska pracy. System 5s ułatwia identyfikację i eliminację marnotrawstwa. Podstawą systemu 5s jest zaangażowanie całego personelu w proces doskonalenia i generowania pomysłów na usprawnienia.
Zasady 5S nawiązują do filozofii postępowania Japończyków w życiu codziennym. To ważny element Lean Management (stąd często nowa o Lean 5S), który ma na celu podniesienie bezpieczeństwa na stanowisku pracy przy jednoczesnym zwiększeniu produktywności (poprzez eliminację marnotrawstwa). Wdrażanie 5S odbywa się etapami, zgodnie z zasadami 5S.
System 5S występuje też pod nazwami metoda 5S, zasada 5s, standard 5S, 5s lean, technika 5s…
Zasady 5S
- Seiri – sortowanie i selekcja. Polega głównie na zidentyfikowaniu i wyeliminowaniu zbędnych elementów. Często wykorzystuje akcję czerwonej etykiety (red tagging).
- Seiton – systematyka. Na tym etapie układa się i porządkuje rzeczy zgodnie z zasadą „miejsce dla wszystkiego i wszystko na swoim miejscu”.
- Seiso – sprzątanie. Na tym etapie określa się co, w jaki sposób i jak często należy sprzątać oraz kto powinien to robić.
- Seiketsu – standaryzacja. Polega na opracowaniu i wdrożeniu wytycznych dla realizacji pierwszych trzech kroków.
- Shitsuke – samodyscyplina (samodoskonalenie). To etap polegający na utrzymaniu osiągniętych rezultatów i wdrożenia zawartych w poprzednich krokach rozwiązań do codziennej pracy.
Zasady 5S mają na celu zmniejszyć liczbę błędów, podnieść wydajność pracy, poprawić organizację pracy oraz zbudować zaangażowanie pracowników w proces podnoszenia efektywności działania przedsiębiorstwa.
5S – korzyści
Stosowanie modelu 5S niesie za sobą ogrom korzyści i pomaga wdrażać również inne założenia związane z Lean Management. Do najważniejszych pozytywnych skutków jego wprowadzenia należą:
- zmniejszenie liczby wypadków przy pracy,
- redukcja błędów,
- poprawa jakości produktów i usług,
- zwiększanie satysfakcji klientów,
- poprawa produktywności – wyeliminowanie wielu zbędnych czynności,
- obniżenie kosztów działalności – ze względu na redukcję marnotrawstwa,
- poprawa stanu technicznego maszyn i urządzeń,
- lepsze wykorzystanie dostępnej przestrzeni,
- ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko – m.in. poprzez redukcję zużycia surowców czy produkowanych odpadów,
- zaangażowanie pracowników w sprawy istotne dla firmy oraz danie im poczucia sprawczości.
Ważne jest jednak zaangażowanie całej organizacji – również kierownictwa najwyższego szczebla oraz liderów liniowych, których zadaniem jest przekazanie celu, korzyści i zasad stosowania systemu 5S pracownikom. Tylko wówczas system 5S przyniesie oczekiwane rezultaty.
Zasady 5S na produkcji, 5S w biurze…
System 5S pomyślany został o środowisku produkcyjnym. Stosowany jest przede wszystkim na halach produkcyjnych i montażowych, między innymi w motoryzacji, lotnictwie, robotyce itp. Metody i techniki organizacji stanowisk pracy zgodnie z 5S z powodzeniem mogą być jednak stosowane w pracy biurowej czy też innych obszarach (organizacja pracy w gastronomii, handlu, opiece zdrowotnej…). 5S jest uniwersalnym podejściem, pozwalającym osiągnąć wyższą efektywność pracy w wielu obszarach, na przykład poprzez optymalizację pracy kuchni, lepsze zdefiniowanie miejsc przechowywania produktów i sprzętów, usunięcie zbędnych elementów wyposażenia kuchni itp. Podobnie praca biura może zostać usprawniona poprzez lepsze zorganizowanie przestrzeni biurowej, dostęp do sprzętów, dokumentów itp.
Gdzie współcześnie stosuje się 5S?
- 5s na produkcji, 5s na hali produkcyjnej
- 5s w biurze
- 5s w gastronomii, 5s w kuchni
- 5s w magazynie
Chcąc wdrożyć 5S na produkcji, w biurze czy w dowolnym innym obszarze funkcjonowania przedsiębiorstwa warto skorzystać ze szkolenia 5S, które pozwoli zdobyć wiedzę teoretyczną o 5S, jak i rozwinąć praktyczne umiejętności niezbędne do wdrożenia 5s w firmie. Szkolenie 5S pozwala zbudować świadomość dotyczącą ważnych elementów metody oraz dobrych praktyk wdrażania systemu 5S w organizacji, jak też odpowiada na pytanie jak przeprowadzić audyt 5S, który powinien być pierwszym krokiem do wdrożenia systemu 5S w przedsiębiorstwie. Szkolenia 5S polecane są wszystkim menedżerom, którzy odpowiedzialni będą w firmie za wdrożenie zasad 5S w swoich zespołach, jak też osobom prowadzącym audyt 5S. Warto rozważyć również inne szkolenia Lean oraz szkolenia Kaizen, pozwalające na co dzień zwiększać produktywność w organizacji.
Podsumowanie
System 5S oraz zasady 5S należą do podstawowych narzędzi Lean Management. Ich zastosowanie pozwala poprawić organizację stanowisk pracy poprzez m.in. ścisłe wyznaczenie miejsc przechowywania narzędzi, urządzeń, dokumentów i innych przedmiotów niezbędnych w codziennej pracy; wprowadzenie stałych zasad postępowania i pracy pozwalających na osiągnięcie wyższej produktywności. System 5S pozwala również zaangażować pracowników w sprawy firmy oraz wykorzystać ich wiedzę i umiejętności w procesie ciągłego doskonalenia. Wdrożenie zasad 5S wymaga zaangażowania całego personelu, ale nie wiąże się z dużymi kosztami wdrożeniowymi, co sprawia że system 5S może przełożyć się na osiąganie wyższej rentowności.
Co to jest 5S? 5s to metoda zarządzania z obszaru Lean Management, której celem jest efektywna organizacja stanowiska pracy poprzez wizualne jego zaplanowanie. Jakie są zasady 5S? Pięć zasad 5S to: Seiri (sortowanie i selekcja), Seiton (systematyka), Seiso (sprzątanie), Seiketsu (standaryzacja), Shitsuke (samodyscyplina/samodoskonalenie). Jakie są zalety 5S? 5S pozwala zmniejszyć liczbę błędów, poprawić wydajność pracy poprzez jej lepszą organizację oraz zwiększyć zaangażowanie pracowników w sprawy przedsiębiorstwa. Gdzie można zastosować 5S? Zasady 5S można zastosować na produkcji, na hali produkcyjnej, w biurze, w kuchni, na magazynie itp. Pod jakimi nazwami występuje 5S? W obiegu używa się nazw takich jak metoda 5S, system 5S, zasada 5S, standard 5S, 5S lean oraz technika 5S.