Trudno znaleźć użytkownika komputera, który nie miałby nigdy do czynienia z Pakietem Office, czyli popularnymi programami Word, Excel czy Outlook. Nie każdy jednak słyszał o VBA - języku, który pozwala znacznie zwiększyć ich możliwości i usprawnić realizację wielu zadań. Zaintrygowany? Dowiedz się więcej co to jest VBA i jakie daje możliwości.
Spis treści:
- Co to jest VBA?
- Do czego służy VBA?
- Przykłady wykorzystania VBA
- Uczymy się VBA
- Ile kosztują szkolenia i kursy VBA?
- VBA - dla kogo?
- Podsumowanie
Co to jest VBA?
VBA to skrót od wyrażenia Visual Basic for Applications. Czym jest VBA? VBA jest językiem programowania opartym na Visual Basicu (VB), który jest używany z aplikacjami Pakietu Office firmy Microsoft oraz w kilku innych programów (np. AutoCAD). VBA to uproszczona wersja Visual Basic, która służy przede wszystkim do automatyzacji pracy z dokumentami, na przykład poprzez tzw. makra.
VBA w odróżnieniu od VB nie pozwala na tworzenie samodzielnych aplikacji. Wymagają one tzw. środowiska uruchomieniowego, czyli dokumentu utworzonego w programie takim jak Word, PowerPoint lub Excel. Za wyjątek można jedynie uznać pliki utworzone w Microsoft Access, które w określonych warunkach mogą być uruchamiane na komputerach niewyposażonych w Pakiet Office. Do przygotowania skryptów w języku VBA służy Edytor VBA dostępny w programach pakietu Office.
Edytor VBA
Do czego służy VBA?
Do czego można wykorzystać VBA? Przede wszystkim do upraszczania pewnych zadań i operacji oraz ich automatyzowania. Jak już wspomniano, język pozwala tworzyć makra, czyli złożone funkcje umożliwiające jednoczesne wykonanie kilku operacji jednym kliknięciem. Zamiast więc wykonywać te operacje ręcznie możemy wykonać je jednym kliknięciem dzięki zautomatyzowaniu ich z użyciem VBA.
VBA przydaje się zarówno przy stosunkowo prostych zadaniach, np. wprowadzaniu do dokumentu dużych ilości danych, jak też przy złożonych zadaniach. Język umożliwia tworzenie własnych poleceń, które są niedostępne w panelach programów Word, Excel, PowerPoint czy innych z serii Office/Microsoft 365. Przydaje się przy wyszukiwaniu danych, tworzeniu formuł do obliczeń, wykresów czy tabel, formatowania dokumentów i wielu innych czynności. Jest niezastąpiony szczególnie przy powtarzalnych czynnościach. Odpowiednio wykorzystany pozwala nie tylko skrócić czas przygotowywania dokumentów, ale również wyeliminować wiele błędów.
VBA najczęściej wykorzystywany jest z Excelem (tzw. VBA Excel), ale jego możliwości są bardzo szerokie. Jeśli Ty lub Twój zespół pracujecie głównie na Pakiecie Office, z pewnością warto rozważyć dokształcenie się w zakresie tego bardzo ciekawego narzędzia. Znajomość VBA pozwala znacznie skrócić czas poświęcany na obróbkę danych, sporządzanie raportów i inne często powtarzalne i czasochłonne czynności.
Chcesz nauczyć się VBA lub VBA Excel?
Zobacz szkolenia i kursy VBA i VBA Excel
Przykłady wykorzystania VBA
Wykorzystanie VBA jest tak szerokie, że trudno byłoby przytoczyć nawet niewielką część jego zastosowań. Przykładowe z nich to między innymi:
- tworzenie PDF-ów na podstawie danych zawartych w pliku Excel - pozwala to na przykład stworzyć raporty i dashboardy, które będą generowane codziennie w celu wysłania do odbiorców. Można w ten sposób raportować wysokość sprzedaży, powiadamiać o brakujących produktach w magazynie, generować spisy itp.
- łączenie wielu plików w jeden plik - uprzedno utworzone pliki, np. w programie excel, po umieszczeniu we wskazanej lokalizacji na dysku mogą być łączone w jeden plik zawierający dane z wielu źródeł. Pozwala to znacząco oszczędzić czas, ale też wyeliminować błędy ludzkie, które mogą się zdarzać przy przepisywaniu czy kopiowaniu danych między plikami.
- utworzenie formularza - zamiast wypełniać poszczególne komórki w programie Excel możemy utworzyć z użyciem VBA formularz, np. do dodawania kontrahentów do systemu. Formularz taki będzie zawierał listę obowiązkowych i dobrowolnych pól (np. na NIP kontrahenta, nazwę, adres...) i jednocześnie automatycznie sprawdzał poprawność wprowadzanych danych (np. liczbę znaków w numerze NIP).
- automatyczne wysyłanie maili - z użyciem VBA możliwe jest stworzenie również automatycznych wysyłek maili. Po uruchomieniu makra system utworzy e-mail w programie Outlook i zasili go odpowiednimi informacjami (np. listą produktów, które chcemy zamówić). Pozwala to znacznie skrócić wiele procesów w firmie oraz wyeliminować błędy ludzkie.
Uczymy się VBA
Czy warto uczyć się VBA? Zdecydowanie! Znajdąc VBA jesteśmy w stanie zautomatyzować wiele czynności i przyśpieszyć codzienną pracę na danych. Znajomość VBA jest też wysoko ceniona przez pracodawców. W poznaniu zasad działania VBA oraz praktycznym nauczeniu się wykorzystywania VBA w codziennych czynnościach biznesowych i zawodowych pomóc mogą odpowiednie szkolenia oraz kursy z VBA. Występują one zarówno w wersji dla początkujących, jak i bardziej zaawansowanych użytkowników. Realizowane są zarówno w postaci zajęć stacjonarnych, jak i online – zarówno na żywo, jak i w postaci typowego e-learningu, w przypadku którego możemy samodzielnie zadecydować o czasie i tempie realizacji programu zajęć.
Przykładowy program kursu Podstawy VBA:
- Podstawy języka VBA:
- Zmiana ustawienia zabezpieczeń przed makrami
- Uruchamianie edytora VBA
- Opis edytora VBA
- Dodawanie nowego modułu
- Zakładanie hasła na projekt VBA
- Ustawienia ułatwiające pracę w edytorze VBA
- Komunikacja z arkuszem:
- Jakie istnieją możliwości komunikacji z arkuszem?
- Wypisywanie danych w komórkach Excela
- Wstawianie komentarzy w kodzie VBA
- Przenoszenie kodu VBA do nowej linii
- Korzystanie z autopodpowiedzi
- Uruchamianie makr
- Zastosowanie zmiennych:
- Czym są zmienne?
- Typy zmiennych
- Stosowanie w kodzie zmiennych
- Konsekwencje niedeklarowania zmiennych
- Polecenie Option Explicit
- Procedury:
- Czym są procedury?
- Wywoływanie procedur
- Wywoływanie procedur z argumentami
- Wstrzymywanie działania makra
- Funkcje:
- Czym są funkcje?
- Podstawy funkcji
- Wykorzystanie własnych funkcji w arkuszu Excela oraz funkcji wbudowanych
- Argumenty opcjonalne
- Okno Immediate
- Komunikacja:
- Jakie możliwości komunikacji z użytkownikiem stwarza VBA?
- Kolejność argumentów w wywoływaniu procedur i funkcji
- Zagnieżdżanie funkcji
- Wyświetlanie komunikatów
- Pobieranie wartości od użytkownika
- Instrukcje warunkowe:
- Czym są instrukcje warunkowe?
- Sterowanie programem za pomocą warunków
- Zagnieżdżanie i zwijanie instrukcji warunkowych
- Pomijanie bloku Else
- Operatory logiczne
- Odczytywanie przycisku wciśniętego przez użytkownika
- Pętle:
- Czym są pętle?
- Podstawowe informacje o pętlach
- Zmiana kroku pętli
- Zmiana wartości iteratora wewnątrz pętli
- Opuszczenie pętli przed jej zakończeniem
- Zagnieżdżanie pętli
- Schemat działania pętli Do ... Loop
- Wymuszanie opuszczenia pętli Do ... Loop
- Wymuszanie opuszczenia procedur, funkcji i makr
- Przenoszenie wykonywania makra do dowolnego miejsca kodu
- Obsługa warunków:
- Czym jest instrukcja Select Case?
- Łączenie kilku wartości w pojedynczym bloku Case
- Wykorzystanie zakresów w blokach Case
- Zagnieżdżanie instrukcji Select Case
- Wyliczenia
- Tablice VBA:
- Czym są tablice VBA?
- Deklarowanie tablic
- Przypisywanie i pobieranie wartości
- Zmiana wielkości tablicy
- Tworzenie tablicy za pomocą funkcji Array
- Efektywne pobieranie danych z arkusza i wklejanie tablic do arkusza
- Funkcje wbudowane dotyczące tablic
- Zmiana indeksowania tablic
- Skrócona wersja indeksowania tablic
- Podpatrywanie wartości zmiennych za pomocą okna Locals
W trakcie tego typu wydarzeń poznamy też takie zagadnienia jak komendy VBA, funkcje VBA, których nie ma w Word czy Excel, poznamy też przykłady VBA w Excel oraz wszystkie możliwości jakie danje język VBA zarówno dla początkujących, jak i bardziej zaawansowanych użytkowników.
Ile kosztują szkolenia i kursy VBA?
Szkolenia i kursy VBA nie należą do drogich. Ich ceny zaczynają się od około 200 złotych od osoby, chociaż bardziej zaawansowane programy mogą kosztować nawet kilka tysięcy złotych. Większość ofert oscyluje jednak w cenie od 200 do 1 500 zł od osoby, co pozwala dosyć szybko i umiarkowanym kosztem posiąść umiejętności z zakresu VBA do czego serdecznie zachęcamy. Znacząca większość programów edukacyjnych dotyczy VBA Excel, a więc wykorzystania języka VBA do rozbudowania możliwości programu Excel.
VBA - dla kogo?
Kto powinien rozważyć poznanie możliwości VBA? Przede wszystkim osoby, którym standardowe polecenia dostępne w programach Excel, Word, PowerPoint, Access przestają wystarczać w codziennej pracy. Również wszyscy użytkownicy programów wchodzących w skład pakietu Microsoft 365 (Office), którzy poświęcają znaczne ilości czasu na przetwarzanie danych, przygotowywanie raportów i innych cyklicznych zestawień, dokumentów czy informacji. VBA umożliwi bowiem znaczą oszczędność czasu. Częstym doświadczeniem wielu przedsiębiorstw, które zdecydowały się na wdrożenie rozwiązań opartych o VBA jest znaczne oszczędzenie czasu poświęcanego cyklicznie przez pracowników na czynności administracyjne, jak też przyśpieszenie ich przygotowania oraz zmniejszenie ilości błędów ludzkich.
Podsumowanie
Co to jest VBA? VBA jest uproszczoną wersją języka Visual Basic. VBA pozwala automatyzować powtarzalne czynności wykonywane w programach takich jak Excel, Word czy nawet Outlook, dzięki zastosowaniu makr opartych o VBA. VBA pozwala między innymi łączyć dane z wielu plików, przygotowywać raporty i dashboardy jednym kliknięciem, wysyłać korespondencję z automatycznie wstawianą treścią z plików zewnętrznych (np. z pliku Excel), tworzyć formularze usprawniające pracę z danymi i zapobiegające popełnianiu literówek, błędów ludzkich itp. Co to jest VBA Excel? VBA Excel to zestaw technik i narzędzi pozwalających zwiększyć możliwości i funkcjonalność programu Excel poprzez zastosowanie języka VBA.