Umiejętność rozpoznawania inteligencji oraz trafna ocena czyjejś sprawności umysłowej jest cenną umiejętnością życiową i zawodową. Przydaje się nie tylko, gdy rekrutujesz kolejnego członka zespołu, poszukujesz partnera do nowego przedsięwzięcia czy też prowadzisz negocjacje o wysokiej stawce. Trafna ocena poziomu inteligencji twardej, jak i inteligencji emocjonalnej, przydaje się też w prywatnym życiu, zawieraniu związków czy też codziennej komunikacji. Dlatego warto poznać jakie cechy mają wysoko inteligentne osoby.
Jak rozpoznać osobę wysoko inteligentną?
Nie istnieje prosty, szybki ani w pełni niezawodny sposób, aby ocenić, czy ktoś jest osobą wysoko inteligentną. Inteligencja nie sprowadza się wyłącznie do ilorazu IQ – to pojęcie znacznie szersze i bardziej złożone. Zgodnie z teorią inteligencji wielorakich Howarda Gardnera można wyróżnić aż osiem jej typów, obejmujących m.in. zdolności logiczno-matematyczne, językowe, wizualno-przestrzenne czy interpersonalne. Każdy człowiek posiada unikalne połączenie tych kompetencji, dlatego nie sposób zamknąć pojęcia „inteligencji” w jednej, uniwersalnej definicji. Nie bez powodu mówi się o spektrum inteligencji, które obejmuje szeroki zakres cech i umiejętności.
Istnieją jednak pewne cechy i zachowania, które bardzo często pojawiają się u osób uznawanych za wyjątkowo inteligentne – i to właśnie one stanowią temat tego artykułu. Jeśli więc rozumiesz, że istnieje silna korelacja pomiędzy omówionymi niżej cechami a inteligencją, to artykuł ten może być podpowiedzią pozwalającą zauważyć więcej. Jakimi zatem cechami charakteryzują się osoby wysoko inteligentne?
Nie znają wszystkich odpowiedzi i nie próbują ich znać!
Pewien rekruter specjalizujący się w poszukiwaniu kandydatów na wysokie stanowiska menadżerskie szukał sposobu jak odróżnić kandydatów, którzy wyróżniają się potencjałem intelektualnym od kandydatów, którzy po prostu świetnie wypadają w trakcie rozmów kwalifikacyjnych. Rozwiązaniem okazało się zadawanie pytania, na które kandydat nie miał prawa znać odpowiedzi.
Po zadaniu pytania obserwował uważnie reakcję i zachowanie kandydata. Zauważył, że najlepsze wyniki w zarządzaniu osiągali Ci kandydaci, który nie bali się przyznać, że po prostu nie znają odpowiedzi i nie starali się brzmieć mądrze pomimo oczywistego braku kompetencji w danym obszarze.
Pokora intelektualna, dystans i realizm w ocenie własnego poziomu wiedzy pozwalają tego typu menedżerom podejmować trafniejsze decyzje. Gdy natrafiają na problem, którego rozwiązania nie znają poszukują wiedzy i angażują zespół w znalezienie odpowiedzi, zamiast podejmować decyzje na podstawie intuicji, a czasami ślepego trafu. Co więcej, osoby wykazujące się pokorą w podejściu do poziomu swojej wiedzy dużo częściej kwestionują swoje pierwsze wnioski, dzięki sięganiu po dane, doświadczenie współpracowników i informację zwrotną. Są wyjątkowo sprawni w odróżnianiu prawdy od czegoś co wydaje się prawdziwe i trafne na pierwszy rzut oka, ale nie zawsze takie jest.
Mają wysoko rozwiniętą samoświadomość
Wysoko inteligentni ludzie poświęcają dużo uwagi zarówno informacjom zwrotnym dotyczącym ich pracy i postępowania, jak i własnym procesom myślowym i decyzyjnym. Starają się uwzględniać różne punkty widzenia i pozostawać otwarci i obiektywni w odniesieniu do samych siebie. Pozwala im to uzyskać dobrą samoświadomość swoich mocnych i słabych stron, co przekłada się na lepsze działania na co dzień.
Przykładem tego typu działania jest szef, który mówi „Muszę zapisać to w kalendarzu, bo inaczej zapomnę lub będę odkładał zrobienie tego w czasie.” Stwierdzenie to, chociaż bardzo proste, wymaga przyznania się przed samym sobą, że zdarza nam się zapomnieć lub odkładać działania w czasie. Nie szukają przy tym wytłumaczeń, takich jak brak czasu, natłok zajęć. Przyczyna nie jest dla nich tak istotna, jak efekt. Dlatego skupiają się na rzeczach, które pozwalają osiągnąć lepszy efekt. W przypadku tego szefa, było to dobre planowanie działań z użyciem kalendarza.
Wykazują ponadprzeciętną ciekawość
Inteligentni emocjonalnie ludzie są ciekawi i zdobywają informacje dla samego zaspokojenia ciekawości. Zadają dużo pytań, czytają i często rozmawiają z osobami z różnych środowisk. Charakteryzuje ich też umiejętność aktywnego słuchania i szczere zainteresowanie rozmówcą i jego punktem widzenia. Nie robią tego dla żadnych konkretnych korzyści, wynika to z ich natury i wrodzonej ciekawości.
To nieintencjonalne zdobywanie wiedzy przekłada się na ich sprawność w życiu zawodowym i prywatnym, bo w złożonym świecie wykorzystywanie poszlak i podobieństw z innych dziedzin jest jedną z najskuteczniejszych metod odnajdywania się w nowej sytuacji. Umiejętność zrozumienia tego co nowe, odnalezienia się w nowej rzeczywistości, jest jedną z istotnych przewag pozwalających na skuteczniejszą integrację z otoczeniem.
Mają skłonność do upraszczania i porządkowania rzeczywistości
Każdy z nas potrafi przywołać w pamięci sytuacje, gdy złożony problem przyprawiał nas o ból głowy. Analizowanie wszystkich powiązań i ich konsekwencji w poszukiwaniu rozwiązania sprawia w takich momentach, że mamy wrażenie rozwiązywania nierozwiązywalnego i im dalej posuwamy się do przodu, tym więcej wyzwań zaczyna się pojawiać, jak drzew w lesie. Osoby wysoko inteligentne potrafią jednak stanąć z boku i spojrzeć na problem z dystansu, a następnie sprowadzić go do krótkiego i treściwego clou problemu.
Umiejętność spojrzenia z dystansu, sformułowania problemu w sposób krótki i zrozumiały, pozwala im zauważać kreatywne rozwiązania, tam gdzie inni widzą węzeł gordyjski. Osoby posiadające tego typu zdolności poznamy między innymi po krótkich, dosadnych zdaniach, w których częściej niż innym, udaje się w sposób klarowny uchwycić sedno problemu. Dzięki temu osoby te mogą znajdywać rozwiązania złożonych problemów.
Doskonale się komunikują
Jednym z wyraźnych przejawów wysokiej inteligencji jest również umiejętność skutecznej komunikacji interpersonalnej. Osoby inteligentne nie tylko potrafią jasno formułować swoje myśli i przekazywać je w sposób zrozumiały, ale również słuchają innych z uważnością i empatią. Wiedzą, że komunikacja to nie tylko mówienie, lecz także umiejętność zadawania trafnych pytań, dostosowania języka do rozmówcy oraz budowania mostów porozumienia.
Wysoka jakość komunikacji świadczy o zdolności logicznego myślenia, umiejętności selekcjonowania informacji oraz wrażliwości na kontekst społeczny. To dzięki niej osoby wysoko inteligentne potrafią łatwiej rozwiązywać konflikty, inspirować innych i przekonywać do swoich idei bez potrzeby dominacji. Dobra komunikacja wymaga bowiem zarówno jasności intelektualnej, jak i rozwiniętej inteligencji emocjonalnej – a te dwa elementy w połączeniu są charakterystyczne dla ludzi o ponadprzeciętnych zdolnościach.
Wnioski
Współczesne społeczeństwo, zwłaszcza świat biznesu, przywiązuje ogromną wagę do inteligencji, a obserwacja tych pięciu cech pozwala rozpoznać, że mamy do czynienia z osobą wysoko inteligentną. Wielu z nas odczuwa presję, by być mądrymi i uchodzić za inteligentnych tak często jak to możliwe. Nie powinniśmy zapominać jednak, że każda osoba ma własną i unikalną kombinację umiejętności i darów i dzięki nim może odnosić sukcesy w życiu zawodowym i prywatnym.