Osoby o ponadprzeciętnie wysokim ilorazie inteligencji (IQ) często spotykają się z fascynacją ze strony społeczeństwa. Jednak nie zawsze najwięksi geniusze odnoszą największe sukcesy. W ostatnich dekadach wykazano, że zarówno w biznesie, jak i w kontaktach międzyludzkich znacznie większe znaczenie ma tzw. inteligencja emocjonalna (EQ). Dowiedz się, czym jest ten wskaźnik i dlaczego jest tak ważny oraz czy można go podnieść poprzez odpowiedni trening.
Czym jest inteligencja emocjonalna i czym różni się od „tradycyjnej” inteligencji?
IQ i EQ (emotional intelligence) to jedne z niewielu wskaźników, które pozwalają nam dość dokładnie określić możliwości ludzkiego umysłu. IQ mówi o tzw. inteligencji racjonalnej – zdolności do logicznego myślenia i kojarzenia faktów, która przekłada się również m.in. na przyswajanie informacji. Z kolei EQ opisuje się jako zdolność do rozpoznawania emocji własnych i innych osób oraz radzenia sobie z nimi. Po raz pierwszy terminu „inteligencja emocjonalna” użyto w 1990 roku na skutek prowadzenia badań nad czynnikami wpływającymi na sukces. Okazało się wówczas, że na czele największych korporacji i na odpowiedzialnych stanowiskach menedżerskich znajdują się raczej osoby o przeciętnym IQ, które jednak wykazują się m.in. wysoką zdolnością do zarządzania własnymi emocjami.W praktyce wysoka inteligencja emocjonalna oznacza przede wszystkim zdolność do łączenia tego, co „podpowiada” nam zarówno serce, jak i mózg. Przekłada się to między innymi na pewność siebie, zdolność do radzenia sobie ze stresem, komunikacji i współpracy czy brak lęku przed zmianami. To dlatego osoby o wysokim ilorazie inteligencji emocjonalnej są ludźmi sukcesu i świetnie sprawdzają się jako menedżerowie.
Co wchodzi w skład inteligencji emocjonalnej?
Mówi się, że inteligencja emocjonalna opiera się na kilku głównych cechach. Są to:- samoświadomość – zdolność do zaobserwowania i zrozumienia własnych uczuć w danej chwili, zwłaszcza w sytuacjach trudnych i decyzyjnych,
- samoregulacja – umiejętność panowania nad emocjami,
- motywacja – umiejętność podporządkowania emocji i myśli realizacji wybranych celów,
- empatia – umiejętność rozpoznawania emocji u innych i zrozumienia ich potrzeb,
- współpraca, czyli umiejętności w relacjach interpersonalnych – zdolność nawiązywania relacji z innymi i pełnienia ról społecznych, a także np. umiejętność pracy w grupie,
- perswazja - umiejętność wywierania wpływu na inne osoby,
- przywództwo - zdolność tworzenia wizji i współdziałania z innymi osobami w celu ich realizacji.
Czym jest trening inteligencji emocjonalnej i jak go przeprowadzić?
Swoją aktualną inteligencję emocjonalną można sprawdzić dzięki testom psychologicznym. Jeśli zależy Ci na maksymalnie miarodajnym wyniku, warto poddać się ocenie profesjonalisty, ale uproszczone wersje narzędzi do mierzenia EQ są też dostępne w literaturze lub nawet w Internecie. Uzyskany wynik można również poprawić dzięki skupieniu i poświęceniu – np. poprzez specjalne kursy lub pracę z coachem. Poprawa EQ jest jednak możliwa również poprzez samodzielne działania. Wystarczy podjąć wymienione poniżej kroki.- Praca nad samoświadomością powinna być pierwszym etapem. Może w tym pomóc… prowadzenie dziennika. Nie chodzi jednak o to, by zapisywać to, co Ci się przydarzyło, ale swoje emocje. Najlepiej opisywać swoje aktualne odczucia o określonych porach lub tworzyć podsumowanie swojego stanu emocjonalnego pod koniec dnia. Warto również stosować skalę odczuwania konkretnych emocji (1 – 10), by móc w przyszłości znacznie łatwiej je kontrolować.
- Istotna jest również świadomość swoich słabych i mocnych stron. Zacznij od cech charakteru, a następnie sporządź osobną listę dla umiejętności. Postaraj się spojrzeć na siebie z dystansu i uczciwie ocenić. Staraj się przy tym zachować równowagę, znajdując dla każdej zalety wadę i odwrotnie. Ułatwi Ci to zrozumienie swojego postępowania w wielu sytuacjach.
- Trening empatii jest równie ważny. Aby w przyszłości automatycznie przekierowywać uwagę z siebie na innych, należy najpierw postarać się o to świadomie. Postaw się na miejscu Twojego adwersarza w trwającym lub byłym konflikcie albo podczas wygłaszania przez inne osoby konkretnych poglądów uczciwie oceń ich dobre i słabe strony.
- Zadbaj o asertywność i poprawną komunikację interpersonalną. Trenuj odmawianie i stanowcze wyrażanie swoich poglądów. Jednocześnie zadbaj jednak o to, by komunikacja była pozbawiona oskarżeń i oceniania. Nie mów więc „jesteś…”, „musisz…”, „trzeba było…”, a „czuję X, gdy robisz Y w sytuacji Z”. Słuchaj jednocześnie swojego rozmówcy, a znacznie łatwiej dojdziecie do porozumienia.
- Opanuj negatywne emocje. Przygotowuj się na ewentualne porażki w codziennych działaniach i myśl o tym, jak sobie z nimi poradzisz. Nie wyciągaj pochopnych wniosków z konkretnych zachowań innych, a w zamian zastanów się nad kilkoma powodami, dla których mogli w ten sposób postąpić, wczuwając się w ich sytuację.
