Rachunkowość i sprawozdawczość Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych i Funduszy Inwestycyjnych - szczegółowe zasady rachunkowości funduszy inwestycyjnych

Ogólne zagadnienia z zakresu rachunkowości i sprawozdawczości finansowej (wybrane zagadnienia z ustawy o rachunkowości i Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej)

1. Zakres rachunkowości finansowej funduszy inwestycyjnych powiązanie „operacje gospodarcze – księgi rachunkowe – sprawozdanie finansowe”

2. Definicje aktywów, zobowiązań, przychodów/zysków, kosztów/strat, instrumentów finansowych, aktywów finansowych i zobowiązań finansowych oraz instrumentów kapitałowych

3. Podstawowe zasady rachunkowości (memoriał, kontynuacja działania, ciągłość, przewaga treści ekonomicznej)

4. Ogólne metody wyceny aktywów i zobowiązań stosowane w rachunkowości

• cena nabycia aktywów i wartość początkowa zobowiązań w świetle polskich przepisów
• wartość godziwa – koncepcja i podstawowe techniki szacowania zgodnie z ustawą o rachunkowości i MSSF 13
• skorygowana cena nabycia instrumentów dłużnych i utrata wartości aktywów finansowych wycenianych w skorygowanej cenie nabycia

5. Rola polityki (zasad) rachunkowości i innych regulacji wewnętrznych w procesie sprawozdawczości funduszy inwestycyjnych

Szczególne zasady rachunkowości funduszy inwestycyjnych

1. Aktywa funduszu inwestycyjnego

     a. Ujmowanie aktywów, w tym: zasada momentu zawarcia transakcji; brak potwierdzenia zawarcia transakcji

     b. Zasady wyceny aktywów

       i. szczególne przypadki ustalania ceny nabycia

           - darowizny na rzecz funduszu

           - zamiana składników lokat

           - nieopłacone akcje w spółkach akcyjnych

       ii. wycena aktywów na dzień wyceny i na dzień bilansowy

       iii. wycena składników w walutach obcych

       iv. omówienie poszczególnych pozycji bilansu ze wskazaniem ryzyk związanych z ich prawidłową wyceną w sprawozdaniu finansowym

     c. omówienie dodatkowych informacji o aktywach ujawnianych w notach do sprawozdania finansowego

2. Zobowiązania

     a. Ujmowanie zobowiązań, w tym w szczególności zasady ujmowania rezerw na koszty (omówienie typowych kosztów wymagających ciągłego preliminowania oraz kosztów nietypowych)

     b. Zasady wyceny zobowiązań na dzień wyceny i dzień bilansowy

       i. wycena rezerw na koszty

       ii. wycena innych zobowiązań, w tym w szczególności z tytułu wyemitowanych obligacji i zaciągniętych kredytów

     c. omówienie dodatkowych informacji o aktywach ujawnianych w notach do sprawozdania finansowego

3. Kapitały funduszu

     a. zasady zbywania i odkupowania jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych otwartych

     b. zasady przeprowadzania emisji i umorzeń certyfikatów inwestycyjnych w funduszach inwestycyjnych zamkniętych

     c. moment ujęcia zmian w kapitale wpłaconym i wypłaconym

     d. certyfikaty inwestycyjne nie w pełni opłacone

     e. pozostałe pozycje kapitałów funduszy i ich powiązanie z rachunkiem wyniku z operacji

     f. opodatkowanie inwestorów przy wykupie certyfikatów inwestycyjnych

4. Rachunek wyniku z operacji

     a. Omówienie poszczególnych pozycji i powiązanie z wyceną aktywów i zobowiązań, w tym szczegółowo:

     b. Koncepcja limitów kosztów i koszty pokrywane przez TFI + typowe przykłady

     c. Niezrealizowanych zyska/strata z wyceny – powiązanie z wyceną bilansową

     d. Zrealizowany zysk/strata ze zbycia

       i. ogólne zasady ustalania

       ii. metoda HIFO

       iii. transakcje sprzedaży lokat w walutach obcych

Istotne zmiany w zasadach rachunkowości i sprawozdawczości funduszy inwestycyjnych po zmianie rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych w 2021 roku

• Istotne zmiany w stosunku do poprzedniego Rozporządzenia 
• Omówienie dodatkowych pozycji informacji dodatkowej wprowadzonych zmianami w rozporządzeniu
• Format technicznych sprawozdań finansowych (pdf, XML i ESEF dla funduszy notowanych na GPW)

Zagadnienia szczególne

1. Założenie kontynuacji działania – zagrożenia i brak kontynuacji działania

     a. obowiązki informacyjne we wprowadzeniu i informacji dodatkowej do sprawozdania

     b. typowe przesłanki zagrożenia kontynuacji działania

     c. przykłady sytuacji wymagających sporządzenia sprawozdania przy braku założenia kontynuacji działania

     d. zasady rachunkowości funduszy inwestycyjnych w sprawozdaniu przy braku założenia kontynuacji działania

2. Transakcje z odroczonym terminem płatności

     a. ujmowanie transakcji z istotnie odroczonym terminem płatności

     b. wycena na dzień wyceny i dzień bilansowy należności i zobowiązań z istotnie odroczonym terminem płatności – wpływ na bilans i rachunek wyniku z operacji

Wybrane zagadnienia dotyczące funduszy sekurytyzacyjnych 

1. Istota funkcjonowania funduszy sekurytyzacyjnych

2. Regulacje prawne dotyczące funduszy sekurytyzacyjnych

3. Wycena wierzytelności stanowiących lokaty funduszy sekurytyzacyjnych

4. Stosowane w praktyce zasady ujmowania i rozliczania w wyniku z operacji skutków wyceny lokat w wierzytelności oraz odzysków z tych wierzytelności

5. Zasady ujmowania kosztów specyficznych dla funduszy sekurytyzacyjnych (koszty zarządzania, koszty prawne, koszty egzekucji, itp.)

6. Istotne kwestie w sprawozdaniach funduszy sekurytyzacyjnych – nietypowe ujawnienia i noty do sprawozdania