E-learning – kompendium wiedzy o e-learningu

Spis treści:

1. E-learning
2. E-learning: zalety i wady e-learningu
3. Skąd bierze się popularność e-learningu?
4. Jak wdrożyć e-learning w firmie?
5. Zastosowanie e-learningu w firmie
6. Czym jest platforma e-learningowa?
7. E-learning - jak zapewnić jego efektywność?
8. Podsumowanie

E-learning

Co to jest e-learning? E–learning (zamiennie e-nauka, e-edukacja lub też nauka zdalna) – nauczanie lub szkolenie na odległość z wykorzystaniem nowoczesnych technologii informatycznych i narzędzi komunikacji elektronicznej. E-learning wykorzystuje w procesie dydaktycznym komputery, smartfony i Internet do przekazywania wiedzy i umiejętności bez konieczności fizycznej obecności w sali szkoleniowej.

E-learning umożliwia przeprowadzenie kursy, szkolenia, warsztatów, konferencji czy nawet programu studiów online, przy użyciu narzędzi do komunikacji zdalnej. W przypadku wykorzystania np. tylko telefonu komórkowego w procesie nauczania mówimy często o m-learning, który jest odmianą e-learningu. E-learning w połączeniu z tradycyjnymi metodami nauczania (np. wykładami w sali szkoleniowej, ćwiczeniami praktycznymi realizowanymi fizycznie itp.) tworzy tzw. blended learning.

Warto zwrócić uwagę na poprawną pisownię słowa e-learning. Często w użyciu spotyka się błędne nazwy, takie jak: elarning, e lerning, e-lerning, elerning itp.

Szkolenia e-learning, kursy e-learningowe

E-learning: zalety i wady e-learningu

Wśród najważniejszych zalet stosowania e-learningu, platform e-learningowych, e-nauki, a także kursów i szkoleń zdalnych wymienia się:

• możliwość uczenia się na odległość, wzięcia udziału w szkoleniu, kursie, studiach bez konieczności fizycznej obecności w sali wykładowej, konferencyjnej czy szkoleniowej,
• wysoką elastyczność w procesie przekazywania wiedzy, np. w odniesieniu do tempa zajęć, godzin uczenia się, które uczestnik może dostosować do swoich potrzeb,
• możliwości automatyzacji procesu uczenia się, a jednocześnie jego personalizacji pod konkretnego użytkownika,
• niższy koszt materiałów dydaktycznych, dzięki możliwości udostępnienia ich w dużej skali, dla wielu użytkowników jednocześnie,
• możliwości urozmaicenia materiałów dydaktycznych poprzez zastosowanie multimediów,
• możliwość indywidualnego śledzenia postępu każdego ucznia czy uczestnika szkolenia,
• możliwość wielokrotnego powracania do partii materiału, co pozwala dostosować kurs czy szkolenie do preferencji i potrzeb indywidualnego użytkownika,
• obniżenie kosztów nauczania w przypadku rozproszonych grup szkoleniowych, masowego nauczania oraz dostarczania wiedzy w regionach trudno dostępnych,
• o ile platforma e-learningowa udostępnia tego typu funkcje e-learning może zapewniać sprawną i efektywną komunikację pomiędzy uczestnikiem, a trenerem czy wykładowcą, jak też pomiędzy różnymi uczestnikami kursu czy szkolenia (poprzez komunikatory, chat, forum dyskusyjne, pocztę, blogi itp.),
• oszczędność czasu i kosztów związane z brakiem konieczności dojazdu na miejsce szkolenia czy kursu,
• wyższa opłacalność dla organizatora, przy założeniu prowadzenia e-learningu w dużej skali.

Najczęściej wymieniane wady nauczania zdalnego i e-learningu to między innymi:

• w odróżnieniu od tradycyjnych metod nauki w e-learningu ciężar nauki i motywowania spoczywa na uczącym się, a nie na nauczycielu, trenerze czy wykładowcy, co może stanowić istotny czynnik wpływający na efektywność uczenia się w niektórych przypadkach,
• nie jest tak uniwersalny jak tradycyjne nauczanie, w tym szkolenia i kursy stacjonarne, między innymi z powodu ograniczeń w nabywaniu umiejętności praktycznych, stąd częściej służy omawianiu teorii,
• brak osobistego kontaktu z trenerem, wykładowcą czy nauczycielem, co pociąga ograniczone możliwości indywidualnych konsultacji, zwłaszcza w obszarach wymagających fizycznej obecności,
• wrażenie odosobnienia i braku przynależności do grupy, którego doświadczają uczniowie uczący się na odległość, a co za tym idzie brak pozytywnych aspektów procesu nauczania w sferze społecznej, relacyjnej, a także brak pozytywnego wpływu grupy na motywację i zaangażowanie,
• przygotowanie materiałów do e-learningu jest bardziej czasochłonne oraz często droższe w małej skali od klasycznych materiałów dydaktycznych,
• koszt wdrożenia platformy do e-learningu może być znaczący i nieopłacalny przy małych grupach szkoleniowych,
• brak możliwości zastosowania w grupach o niższym zaawansowaniu technologicznym,
• niska efektywność uczenia w przypadku braku odpowiednich warunków do procesu nauczania w miejscu, z którego użytkownik łączy się z platformą e-learning,
• niska efektywność w nauczaniu tematów wymagających wysokiej relacyjności, interakcji z innymi uczestnikami i trenerem.

Skąd bierze się popularność e-learningu?

Wspomniane zalety i wady e-learningu powodują, że z różnym powodzeniem jest on stosowany w odmiennych środowiskach, branżach i instytucjach. Obserwowany jest jednak wyraźny trend coraz częstszego wykorzystywania e-leaningu w pracy szkół wyższych, które oferują cały szereg programów studiów, szkoleń i kursów w postaci zajęć online, przez Internet. Wiele komercyjnie dostępnych kursów, a także szkoleń i kursów dla biznesu i pracowników firm i instytucji publicznych realizowana jest również zdalnie, zwłaszcza w obliczu ograniczeń spowodowanych epidemią.

W Internecie rozwija się również oferta tzw. masowych otwartych kursów online (ang. massive open online courses – MOOC), które pozwalają z reguły bezpłatnie bądź za niewielką opłatą wziąć udział w wybranym kursie czy nawet studiach. Wiele z tego typu kursów kończy się odpłatnym egzaminem, który prowadzi do uzyskania certyfikatu potwierdzającego przejście kursu.

Wciąż jednak e-learning najczęściej stanowi uzupełnienie dla tradycyjnych metod nauczania, zwłaszcza w dziedzinach wymagających praktycznych umiejętności.

Jak wdrożyć e-learning w firmie?

Zanim zdecydujesz się na wdrożenie e-learningu w firmie lub też platformy e-learningowej należy dobrze zbadać potrzeby szkoleniowe organizacji. Koszt wdrożenia e-learningu okazuje się często dosyć wysoki, a opłacalność tego typu inwestycji uzależniona jest od skali działań szkoleniowych prowadzonych w organizacji, a także dobrego postawienia celów stojących przez e-learningiem oraz wskaźników (KPI) pozwalających zmierzyć ich realizację.

E-learning sprawdza się między innymi w przypadku szkoleń wstępnych realizowanych w trakcie procesu onboardingu pracownika, a także w trakcie okresowego uzupełniania wiedzy o ofercie firmy, produktach i usługach dla dużego grona pracowników. Powszechnie e-learning wykorzystywany jest w przedsiębiorstwach zatrudniających tysiące pracowników, takich jak banki (szkolenia doradców w oddziałach), firmy ubezpieczeniowe (szkolenia dla agentów ubezpieczeniowych), czy też telekomunikacyjnych (kursy dla konsultantów w salonach firmowych) itp.

W przypadku przedsiębiorstw średnich i małych prostsze i tańsze okazuje się najczęściej skorzystanie z oferty szkoleń online, kursów online oraz wszelkiego typu warsztatów, studiów, seminariów i konferencji prowadzonych zdalnie, często przez zewnętrznych organizatorów. Udostępnienie możliwości skorzystania z tego typu wydarzeń staje się coraz powszechniejsze również ze względu na oczekiwania pracowników i kandydatów do pracy. Jak wskazują badania, blisko 65% kandydatów wyraża chęć wzięcia udziału w rekrutacji, w których oferowany jest dostęp do szkoleń online.

Przedsiębiorcy coraz częściej korzystają z kursów online, ponieważ są one nie tylko wygodnym, ale też często tańszym rozwiązaniem od tradycyjnych szkoleń. Eliminowane są koszty związane z dojazdem na miejsce szkolenia, zapewnieniem fizycznych materiałów reklamowych, zakwaterowaniem, wynajmem sali konferencyjnej czy też zatrudnieniem trenera.

Zastosowanie e-learningu w firmie

Główne obszary zastosowania rozwiązań z zakresu e-learning w firmie to między innymi:

• podnoszenie wiedzy i kwalifikacji pracowników,
• podnoszenie i optymalizowanie efektywności pracy załogi,
• zapewnienie komunikacji o firmie, produktach i usługach,
• wypełnienie obowiązków nakładanych przez prawo (np. z zakresu szkoleń okresowych, przekazania informacji o procedurach AML, zasadach przetwarzania danych osobowych zgodnie z RODO itp.),
• udostępnienie narzędzi edukacyjnych klientom i kontrahentom (np. dotyczącej serwisowania oferowanych produktów, metod ich używania i zakresu stosowania…),
• wprowadzenie elementów multimedialnych, interaktywnych do prezentacji i tradycyjnych szkoleń,
• wpływanie na poziom motywacji i zaangażowania pracowników dzięki udostępnieniu nowoczesnych narzędzi inwestowania w zasoby ludzkie, a także budowania kultury organizacyjnej przedsiębiorstwa.

Czym jest platforma e-learningowa?

W środowisku biznesowym, a także akademickim często spotykamy pojęcie platformy e-learningowej. Platforma e-learningowa to nic innego jak zintegrowany i kompleksowy system zawierający funkcjonalności i narzędzia niezbędne do tworzenia i przeprowadzania kursów i szkoleń e-learningowych. Współczesna platforma do e-learningu powinna być skalowalna, dostępna online i na wielu różnych urządzeniach (desktop, telefon, tablet…) oraz elastyczna (łącząca nauczanie tradycyjne z e-learningiem, pozwalająca na łatwą implementację nowych materiałów, łączenie ich w ścieżki i pozwalająca obsługiwać różne potrzeby użytkowników). W skład platformy powinny wchodzić moduły takie jak:

• moduł zarządzania platformą (nadawanie uprawnień, ustawienia podstawowych funkcji, tworzenie użytkowników, zwłaszcza administratorów),
• moduł zarządzania treścią (umożliwia tworzenie kursów i szkoleń e-learningowych, zasilanie ich treściami i budowanie ścieżek edukacyjnych),
• moduł zarządzania uczestnikami i dostępem do poszczególnych kursów oraz szkoleń (pozwala dodawać uczestników, przypisywać im prawa dostępu do wybranych pozycji edukacyjnych, śledzić ich postępy),
• moduł komunikacji (obejmuje narzędzia umożliwiające kontakt z uczestnikami, a także powiadamianie ich poprzez zewnętrzne kanały, takie jak poczta elektroniczna, a także rozwiązania wewnętrzne do komunikacji: forum, chat, ankieta…),
• moduł oceny i raportowania (pozwalający w sposób automatyczny oceniać postępy uczestników, tworzyć rozmaite testy, raporty i zestawienia),
• inne narzędzia: takie jak kalendarz, archiwum kursów i szkoleń, generator certyfikatów uczestnictwa itp.

E-learning - jak zapewnić jego efektywność?

Przygotowując zdalne szkolenia, warsztaty i kursy prowadzone w formie e-learningu należy zwrócić uwagę na między innymi:

• profesjonalnie opracowany materiał szkoleniowy, dostosowany do przekazywania wiedzy zdalnie, a więc nie powielający tradycyjnych materiałów dydaktycznych,
• przystosowanie materiałów do różnego grona odbiorców zarówno od strony treści, jak i formy przekazu,
• implementację interaktywnych i grywalizacyjnych elementów wzmacniających efektywność prowadzonego nauczania (ankiety, quizy, gry),
• zapewnienie wsparcia i komunikacji w procesie uczenia się, w tym kontaktu uczestnika zarówno z prowadzącym, jak i innymi uczestnikami,
• dobre ułożenie schematu szkolenia pozwalające na podążanie uczestnika od ogółu do szczegółu, ale też możliwość zdecydowania przez uczestnika o tempie i kolejności realizacji poszczególnych partii materiału,
• zapewnienie nagrody, np. certyfikatu, z tytułu ukończonego szkolenia.

Na koniec warto wspomnieć, że pwnych problemów nastręcza poprawna pisownia terminy e-learning. Spotykane zapisy, np. e-lerning, elarning, elerning są błędne, warto się wystrzegać tego typu zapisów.

Podsumowanie

Co to jest e-learning? E–learning to inaczej nauczanie na odległość, w którym wykorzystuje się komputery i Internet do prowadzenia zajęć dydaktycznych. Co to są platformy e-learningowe? Platformy e-learningowe to wyspecjalizowane systemy pozwalające tworzyć i prowadzić kursy i szkolenia e-learningowe.