Czas pracy, bez wzglÄ™du na branżę prowadzonego biznesu, podlega Å›cisÅ‚ym regulacjom prawnym. Jednak sÄ… one szczególnie restrykcyjne i drobiazgowe dla firm dziaÅ‚ajÄ…cych w sektorze TSL. Czas pracy kierowców wymaga precyzyjnej rejestracji, a za dziaÅ‚ania niezgodne z przepisami przewoźnikowi grożą poważne konsekwencje finansowe. Jaki jest aktualny stan prawny w tej sprawie i kluczowe zasady? Jakie szkolenia czas pracy kierowców lub kurs rozliczanie czasu pracy kierowców warto rozważyć?
Spis treści:
- Rozliczanie czasu pracy kierowców – regulacje prawne
- Czas pracy kierowców - definicja
- Ile może maksymalnie wynosić czas pracy kierowców?
- Jakie przerwy obowiÄ…zujÄ… kierowców?
- Szkolenia z czasu pracy kierowców, rozliczanie czasu pracy kierowców kurs
- Jakie zagadnienia omawiane sÄ… w programie szkolenia z czasu pracy kierowców?
Rozliczanie czasu pracy kierowców – regulacje prawne
Kwestie zwiÄ…zane z czasem pracy kierowców w Polsce sÄ… regulowane przez polskie i unijne prawo przewozowe. Co istotne, zasady te dotyczÄ… zarówno ewidencjonowania i rozliczania czasu pracy osób realizujÄ…cych zadania przewozowe w ramach umowy o pracÄ™ jak i innych form rozliczania – np. jako podwykonawca prowadzÄ…cy jednoosobowÄ… dziaÅ‚alność gospodarczÄ…. Kluczowe akty normatywne, z których zapisami należy siÄ™ zapoznać w kontekÅ›cie rozliczania czasu pracy kierowców, to:
- Ustawa z dn. 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz. U. Nr 92, poz. 879
- RozporzÄ…dzenia (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r., w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszÄ…cych siÄ™ do transportu drogowego oraz zmieniajÄ…ce RozporzÄ…dzenie Rady (EWG) nr 3821/85,
- Rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r., w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym (jedynie w zakresie nie zmienionym przez Rozporządzenie 561),
- Akt prawa miÄ™dzynarodowego - Umowa Europejska, dotyczÄ…ca pracy zaÅ‚óg pojazdów wykonujÄ…cych miÄ™dzynarodowe przewozy drogowe (AETR) sporzÄ…dzona w Genewie dnia 1 lipca 1970 r., a ratyfikowana przez PolskÄ™ dnia 30 sierpnia 1999 r. (Dz. U. z 1999 r. Nr 94, poz. 1087;).
- Kodeks pracy - na mocy art. 4 u.c.p.k., w zakresie nieuregulowanym tÄ… ustawÄ…, (Dz U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.).
Czas pracy kierowców - definicja
Wskazane powyżej regulacje prawne wyraźnie definiujÄ…, czym jest czas pracy kierowców. Warto wiedzieć, że jej zakres nie zamyka siÄ™ wyÅ‚Ä…cznie w czasie, jaki pracownik spÄ™dza, prowadzÄ…c pojazd. PozostaÅ‚e czynnoÅ›ci, które ustawodawca wlicza do okresu wykonywania przez niego obowiÄ…zków, to:
- zaÅ‚adunek i rozÅ‚adunek towarów oraz nadzorowanie tych czynnoÅ›ci,
- nadzór nad osobami wsiadajÄ…cymi i wysiadajÄ…cymi oraz pomaganie im przy tych czynnoÅ›ciach,
- czynności spedycyjne,
- codzienna obsługa pojazdu i przyczepy, w tym jego utrzymanie w czystości,
- wykonywanie zadaÅ„ zwiÄ…zanych z zabezpieczeniem pojazdu, Å‚adunku oraz przewożonych pasażerów,
- formalności administracyjne,
- pozostawanie w gotowoÅ›ci w okresie oczekiwania na zaÅ‚adunek / rozÅ‚adunek, których czas wykonania nie jest znany kierowcy przed rozpoczÄ™ciem pracy.
W czas pracy nie wlicza siÄ™ natomiast:
- tzw. dyżurów – a wiÄ™c czasu pozostawania „do dyspozycji”, o ile kierowca nie wykonaÅ‚ w tym czasie żadnej pracy,
- nieusprawiedliwionych postojów, których kierowca dokonaÅ‚ dla zaÅ‚atwienia wÅ‚asnych spraw,
- dobowego nieprzerwanego odpoczynku (musi wynieść min. 11 godzin),
- przerw w pracy, które wynikajÄ… z przerywanego czasu pracy (może trwać nie dÅ‚użej niż 6 godzin, gdy dobowy czas pracy kierowcy nie przekracza 7 godzin).
Należy również pamiÄ™tać, że do codziennej pracy kierowców zastosowanie majÄ… również odpowiednie przepisy prawa pracy, w tym dotyczÄ…ce wymiaru urlopu itp.
Ile może maksymalnie wynosić czas pracy kierowców?
ObowiÄ…zuje nadrzÄ™dna zasada wynikajÄ…ca z kodeksu pracy, mówiÄ…ca o tym, że Å›redni czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobÄ™ i 40 godzin w cyklu tygodniowym. Każda godzina powyżej tego limitu bÄ™dzie traktowana jako nadliczbowa i musi być opÅ‚acana zgodnie z zasadami ogólnymi.
Jednak transport drogowy jest specyficznÄ… branżą, w której trudno jest zachować 8-godzinny dzieÅ„ pracy. Dlatego obowiÄ…zuje tu najczęściej równoważny system czasu pracy. Oznacza to, że rozliczanie czasu pracy kierowców nastÄ™puje w cyklach, które wynoszÄ… maksymalnie 3-4 miesiÄ…ce.
Jakie przerwy obowiÄ…zujÄ… kierowców?
To jednak nie jedyne obostrzenia w branży TLS. Prawo przewozowe zakÅ‚ada również, że:
- dobowa przerwa dla kierowcy musi wynosić minimum 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku,
- przy 9-godzinnym dniu pracy kierowcy przysługuje prawo do 30-minutowej przerwy po 6 godzinach,
- przy czasie pracy powyżej 9 godzin przerwa po 6 godzinach rozszerza się do 45 minut,
- kierowca w każdym tygodniu musi mieć minimum 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku (wÅ‚Ä…czajÄ…c w to 11-godzinnÄ… przerwÄ™ dobowÄ…) – w wyjÄ…tkowych sytuacjach może być on skrócony do 24 h.
Warto pamiętać, że czas pracy to nie to samo co czas prowadzenia pojazdu. Tu restrykcje są jeszcze ostrzejsze. I tak:
- dzienny czas prowadzenia pojazdu nie może przekroczyć 9 h, a kierowca jest zobowiÄ…zany do 45-minutowej przerwy w jeździe po 4,5 h (można jÄ… podzielić na dwie krótsze – 15- i 30-minutowÄ…, w tej kolejnoÅ›ci),
- tygodniowy czas jazdy nie może przekroczyć 56 godzin ani 90 godzin w ciągu 2 następujących po sobie tygodniach.
Jak zatem widać, z uwagi na szeroki zakres wymagań związanych z rozliczaniem czasu pracy, a także dokumentacją, zarządzający firmami z branży TLS, a także sami kierowcy powinni przejść kompleksowe szkolenia. Niesprostanie wymogom formalnym może obciążyć przedsiębiorstwo poważnymi karami finansowymi.
Szkolenia z czasu pracy kierowców, rozliczanie czasu pracy kierowców kurs
Oferta szkoleÅ„ z ewidencjonowania i rozliczania czasu pracy kierowców jest na szczęście dosyć rozwiniÄ™ta. Szkolenia z czasu pracy kieroców organizowane sÄ… powszechnie w dużych miastach, takich jak Warszawa, WrocÅ‚aw, PoznaÅ„, Kraków, Katowice, Lublin, BiaÅ‚ymstok czy też GdaÅ„sk. PrzeciÄ™tny kurs rozliczanie czasu pracy kieroców trwa 16h, czyli 2 dni robocze, a jego cena oscyluje od 400 do 2600 zÅ‚ za osobÄ™. Coraz wiÄ™cej szkoleÅ„ dotyczÄ…cych czasu pracy kierowców realizowanych jest również na platformach szkoleniowych online, co umożliwia wziÄ™cie udziaÅ‚u w zajÄ™ciach bez wzglÄ™du na miejsce zamieszkania czy zatrudnienia. DostÄ™pne sÄ… również podstawowe kursy e-learningowe, w których uczestnik przechodzi uprzednio nagrane materiaÅ‚y szkoleniowe. Kursy tego typu dajÄ… możliwość wyboru czasu, miejsca i tempa realizacji programu kursu. Co wiÄ™cej, kursy online charakteryzujÄ… siÄ™ również atrakcyjnymi cenami.
Jakie zagadnienia omawiane sÄ… w programie szkolenia z czasu pracy kierowców?
- podstawy prawne i zmiany w prawie: RozporzÄ…dzenie 561/2006, RozporzÄ…dzenie 165/2014, Dyrektywa 2002/15/WE, Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o czasie pracy kierowców, Ustawa z dnia 6 wrzeÅ›nia 2001 roku o transporcie drogowym, RozporzÄ…dzenie 2020/1054 – Pakiet mobilnoÅ›ci,
- podstawowe zagadnienia z zakresu czasu pracy kierowców: tachograf, dzienne i tygodniowe czasy pracy oraz jazdy, dzienne i tygodniowe odpoczynki, odpoczynki z promem/pociÄ…giem, podwójna obsada,
- sankcje za naruszenie norm czasu pracy, opisywanie naruszeń, dobre i złe praktyki,
- tachografy samochodowe: analogowe, cyfrowe, obsługa tachografu analogowego, obsługa tachografu cyfrowego, najczęściej spotykane błędy wynikające z niewłaściwego użytkowania tachografu,
- kontrola czasu pracy kierowców: zasady i praktyka prowadzenia kontroli, prawa i obowiÄ…zki kontrolowanego i kontrolujÄ…cego, obowiÄ…zki kontrolowanego w zakresie czasu pracy kierowców, najczÄ™stsze bÅ‚Ä™dy zwiÄ™kszajÄ…ce wysokość nakÅ‚adanych kar.
