Edukacja ma ogromne znaczenie w rozwoju społeczno-gospodarczym społeczeństwa. Nie bez powodu wiele krajów na wysokim poziomie tegoż rozwoju może się pochwalić sprawnym i nowoczesnym systemem szkolnictwa. Ostatnie lata pokazały jednak, że jest to sektor pełen niedociągnięć, i to na wszystkich szczeblach. Dowiedz się więcej o stanie polskiej nauki, systemie edukacji i najważniejszych trendach dotyczących ich transformacji.
System edukacji w Polsce
W Polsce system edukacji przeszedł w ostatnim ćwierćwieczu naprawdę dużo rewolucyjnych zmian. Ostatnia duża reforma przeprowadzona w 2017 roku zlikwidowała gimnazja, mimo iż były one utworzone zaledwie 18 lat wcześniej, na mocy reformy z roku 1999. Od 2004 r. wszystkie dzieci w wieku 6 lat obowiązuje roczne przygotowanie przedszkolne (tzw. zerówka). Parę lat temu obniżono ten wiek do 5 lat, a następnie obniżono również wiek rozpoczęcia obowiązku szkolnego do 6 lat. Zmiany te przetrwały jednak zaledwie rok.
Obecnie edukacja obejmuje:
- obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne;
- obowiązek szkolny, który rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat, oraz trwa do ukończenia szkoły podstawowej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 18 roku życia;
- obowiązek nauki do 18. roku życia, który może być spełniany przede wszystkim przez uczęszczanie do szkoły ponadpodstawowej (lub do ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej w okresie przejściowym spowodowanym reformą szkolnictwa) lub przez realizowanie przygotowania zawodowego u pracodawcy.
Obowiązek szkolny i obowiązek nauki można realizować również w przedszkolach i szkołach za granicą oraz przy przedstawicielstwie dyplomatycznym innego państwa w Polsce. Ponadto uczniowie, którzy ukończyli szkołę ponadpodstawową (wcześniej: ponadgimnazjalną) przed ukończeniem 18 roku życia, mogą również spełniać obowiązek nauki przez uczęszczanie na zajęcia w uczelni wyższej.
Ustawa Prawo oświatowe stwierdza również, że dziecko może realizować obowiązkowy rok przygotowania przedszkolnego, obowiązek szkolny i obowiązek nauki w ramach tzw. edukacji domowej – uczone przez rodziców. Jest to możliwe po wydaniu zezwolenia przez dyrektora odpowiedniej placówki (przedszkola lub szkoły) na prośbę rodziców.
System oświaty
Podstawowe elementy systemu oświaty to:
- przedszkola i inne formy wychowania przedszkolnego,
- szkoły podstawowe,
- szkoły ponadpodstawowe (w nowym ustroju szkolnym – dawniej: szkoły ponadgimnazjalne),
- szkoły artystyczne.
Należą do niego również np. zakłady kształcenia nauczycieli, różnorodne placówki oświatowo-wychowawcze, biblioteki pedagogiczne, młodzieżowe ośrodki wychowawcze, poradnie, placówki artystyczne i wiele innych.
System szkolnictwa wyższego
Do systemu oświaty nie należą za to uczelnie wyższe, które tworzą odrębny system szkolnictwa wyższego. Obejmuje on:
- kształcenie specjalistyczne,
- studia pierwszego stopnia – kończące się uzyskaniem tytułu licencjata albo inżyniera,
- studia drugiego stopnia – kończące się uzyskaniem tytułu magistra albo tytułu równorzędnego,
- jednolite studia magisterskie,
- studia trzeciego stopnia – studia doktoranckie, na które przyjmowani są kandydaci z tytułem magistra albo tytułem równorzędny,
- studia podyplomowe – formę kształcenia przeznaczoną dla osób z dyplomem ukończenia studiów wyższych.
Ze szkolnictwem wyższym powiązany jest również sektor badawczo-naukowy, który zajmuje się działaniami na rzecz zwiększenia zasobów wiedzy i opracowywania innowacji. Należą do niego uczelnie wyższe, a także np. Polska Akademia Nauk, jednostki obsługi nauki czy jednostki badawczo-rozwojowe.
Nowoczesna edukacja i nauka: szkoleia, kursy i konferencje
Od pewnego czasu można zauważyć dysproporcję pomiędzy potrzebami dynamicznie zmieniającego się rynku pracy a wykształceniem i kwalifikacjami absolwentów szkół średnich i uczelni wyższych. Niedostatki polskiego systemu oświaty i szkolnictwa wyższego obnażyła też pandemia koronawirusa, która z dnia na dzień wymusiła na należących do niego instytucjach obowiązek prowadzenia zdalnego nauczania. Wiele wskazuje na to, że znaczenie systemów informatycznych i nowoczesnych technologii w tym sektorze będzie tylko rosnąć, dlatego jednym z najważniejszych trendów jego rozwoju powinno być implementowanie zaawansowanych rozwiązań i udoskonalanie tych obecnie stosowanych.
Od pracowników sektora stale wymaga się również poszerzania kwalifikacji zawodowych. Dotyczy to zarówno nauczycieli czy pedagogów, jak i pracowników naukowych. Popularne szkolenia w branży naukowej i edukacyjnej często dotyczą technologii informatycznych oraz ich praktycznego wykorzystania, a także kwestii z zakresu nowoczesnej administracji i zarządzania placówkami oświatowymi. Oferta szkoleniowa dla tego sektora jest jednak znacznie szersza, co pozwala na rozwijanie się w kierunku indywidualnych predyspozycji i pasji.
Inne szkolenia, które mogą zainteresować przedstawicieli szkolnictwa, nauki i eukacji:
