Prowadzenie transakcji handlowych na rynku międzynarodowym jest dzisiaj codziennością dla lwiej części polskich przedsiębiorstw. Wymiana jest prowadzona nie tylko na wewnętrznym rynku UE, w strefie Schengen, ale także z innymi krajami. W takich przypadkach pojawia się konieczność dopełnienia obowiązków związanych z odprawą celną. Osobą, która jest odpowiedzialna za przeprowadzenie wszystkich formalności po stronie firmy, jest agent celny. Dowiedz się czym zajmuje się agent celny oraz jak zostać agentem celnym przechodząc kurs agenta celnego oraz kursy celne.
Spis treści:
- Agent celny
- Agent celny - obowiązki i uprawnienia
- Jak zostać agentem celnym?
- Kurs Agenta Celnego
- Jakie umiejętności są wymagane od agenta celnego?
- Szkolenia celne, kurs celny
Agent celny
Kim jest agent celny? Wbrew pozorom, agent celny nie jest celnikiem, a więc pracownikiem Urzędu Celnego odpowiedzialnym za przeprowadzenie odprawy celnej i weryfikację jej poprawności. Agent celny stoi, de facto, po drugiej stronie, ponieważ reprezentuje interes prywatnego przedsiębiorcy – jest jego reprezentantem we wszystkich sprawach związanych z cłem przy obrocie handlowym. Agent celny może pracować w ramach prowadzonej osobiście działalności gospodarczej na zlecenie różnych podmiotów lub podjąć współpracę z konkretną firmą na podstawie umowy o pracę.
Agent celny - obowiązki i uprawnienia
Zakres obowiązków, jakie należą do agenta celnego, jest szeroki, ale ściśle związany z formalną stroną realizacji transakcji handlowych na rynku objętym cłem. Mowa zarówno o eksporcie, jak i imporcie. Najważniejszymi obowiązkami, które warto wymienić, są:
- przygotowywanie dokumentacji niezbędnej do przeprowadzenia przez firmę odprawy celnej,
- gdy zajdzie taka potrzeba, zgłaszanie eksportowanych bądź importowanych towarów zwierzęcych bądź spożywczych do właściwych służb sanitarnych,
- dopełnianie formalności związanych z przekazywaniem dokumentacji do rejestru Agencji Celnej, również w formie elektronicznej,
- wszczynanie postępowania celnego (z wykorzystaniem Jednolitego Dokumentu Administracyjnego SAD),
- kontrola poprawności dokumentacji – zarówno przygotowywanej przez przedsiębiorstwo, jak i otrzymywanej od importera zza granicy,
- ustalenie celnej taryfy na towary,
- ustalanie wysokości należności celnej oraz podatków z tytułu transakcji międzynarodowych,
- sprawdzanie zgodności stanu faktycznego towaru z dokumentacją (najczęściej wyrywkowa, choć zdarzają się sytuacje, w których wymagana jest kompletna inwentaryzacja),
- nadzorowanie i prowadzenie magazynu celnego.
Jak zostać agentem celnym?
Przedstawiona powyżej lista obowiązków, jakie spoczywają na agencie celnym, pokazuje, jak odpowiedzialny jest to zawód i jak szerokich kompetencji wymaga. Jak zostać agentem celnym? Jeszcze do 2014 roku zawód agenta celnego podlegał ścisłym regulacjom, a rozpoczęcie pracy na takim stanowisku wymagało zdania egzaminu państwowego i uzyskania formalnych uprawnień. Jednak zgodnie z Ustawą z dnia 9 maja 2014 r. o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych (Dz. U. 2014 poz. 768) zawód agenta celnego dołączył do grupy deregulowanych. Oznacza to, że zwiększyło się grono osób, które mogą podjąć pracę jako agent celny. Nadal istnieją jednak ograniczenia, ponieważ by pracować jako agent celny kandydat musi uzyskać wpis na listę agentów celnych. Podstawowymi wymaganiami, jakie należy spełnić, aby zostać agentem celnym są:
- posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych,
- bycie rezydentem na terenie Polski lub innego kraju EU,
- brak prawomocnych wyroków, które skazywałyby kandydata za przestępstwo skarbowe, przeciwko obrotowi gospodarczemu, pieniędzmi oraz papierami wartościowymi, jak również przeciwko mieniu oraz wiarygodności dokumentów.
Jednak najważniejsze kryterium jest związane z doświadczeniem i wykształceniem. Kandydat na agenta celnego musi spełnić co najmniej jeden z poniższych warunków:
- przedstawić dyplom potwierdzający uzyskanie wykształcenia wyższego na kierunku z obszaru nauk prawnych, ekonomicznych lub prawnych, którego program obejmował zagadnienia prawa administracyjnego i finansowego, ze szczególnym naciskiem na prawo celne, bądź świadectwo ukończenia studiów podyplomowych w tym zakresie lub
- mieć minimum 3 lata doświadczenia w sprawach celnych albo
- uzyskać decyzję o uznaniu kwalifikacji do wykonywania zawodu agenta celnego – np. na podstawie uprawnień zdobytych w innym kraju należącym do Unii Europejskiej.
Kurs Agenta Celnego
Wiedzę niezbędną na stanowisku agent celny zdobyć można w trakcie kursu na agenta celnego, który często występuje też pod nazwą kurs celny czy też kurs specjalista ds. celnych. Kurs taki przygotowuje do egzaminu na agenta celnego, a w przypadku osób już pracujących w charakterze specjalisty ds. celnych może być doskonałym sposobem na podsumowanie, uzupełnienie i usystematyzowanie wiedzy z zakresu prawa celnego i akcyzowego
Kursy na Agenta Celnego organizowane w całej Polsce. Liczne kursy na agenta celnego znaleźć można przede wszystkim w dużych miastach, takich jak Warszawa, Kraków, Poznań, Katowice, Szczecin, Wrocław, Lublin, Rzeszów, Gdańsk czy Bydgoszcz. Coraz częściej kurs agent celny przejdziemy też online, co sprawia że bez względu na miejsce zamieszkania czy pracy możemy wziąć udział w tego typu kursie.
Udział w kursie Agent Celny pozwala między innymi:
- dowiedzieć się czym jest cło i akcyza, jakie są najważniejsze akty z zakresu prawa celnego,
- zdobyć wiedzę w zakresie prawa celnego oraz zasad prowadzenia międzynarodowego obrotu towarowego,
- zdobyć wiedzę w zakresie preferencyjnego pochodzenia towarów (źródła preferencji, reguły ustalania pochodzenia i dokumentowania pochodzenia),
- zdobyć wiedzę dotyczącą zasad klasyfikacji taryfowej zgodnej z kodami CN,
- nauczyć się korzystania ze zintegrowanej taryfy celnej w systemie ISZTAR,
- poznać rodzaje stawek celnych oraz zasady stosowania poszczególnych stawek,
- nauczyć się ustalania wartości celnej towaru i obliczania cła,
- poznać formularze stosowane w międzynarodowym obrocie celnym.
Cena 10-dniowego kursu na agenta celnego kształtuje się w przedziale od około 2 200 do nawet 3 200 zł od osoby. Kurs Agenta Celnego skierowany jest jednak nie tylko do osób myślących o rozpoczęciu pracy w zawodzie, ale też do specjalistów z zakresu handlu międzynarodowego, logistyki i księgowości, przewoźników międzynarodowych oraz spedytorów.
Jakie umiejętności są wymagane od agenta celnego?
Formalne potwierdzenie możliwości wykonywania zawodu agenta celnego to tylko jedna strona medalu. Drugą są praktyczne umiejętności oraz predyspozycje, jakie należy mieć, aby sprawdzić się w tej dziedzinie. Jeśli chodzi o kompetencje oczekiwane od agenta celnego, najważniejszymi są doskonała znajomość praktyczna reguł prawnych rządzących handlem międzynarodowym i odprawami celnymi – z punktu widzenia formalnego oraz podatkowego. Wymagana jest więc m.in. doskonała znajomość zasad odprowadzania podatku od towarów i usług w obrocie zagranicznym oraz zgłoszeń statystycznych Intrastat. Przydatne na tym stanowisku są również znajomość minimum jednego języka obcego w stopniu komunikatywnym, wysoka odporność na stres oraz wysoki poziom kompetencji interpersonalnych.
Szkolenia celne, kurs celny
Ze względu na szybko postępujące zmiany dotyczące branży TSL i międzynarodowego obrotu towarowego warto jest zainteresować się odpowiednimi szkoleniami dla agentów celnych oraz specjalistów ds. celnych. Obowiązkowymi wręcz pozycjami są szkolenia Incoterms 2020, prawo przewozowe oraz spedycja międzynarodowa. Warto również poznać zasady rządzące transportem, przewozami drobnicowymi, przewozami kontenerowymi oraz transportem morskim. W trakcie szkoleń celnych omawiane są między innymi zagadnienia takie jak:
- przepisy i prawo celne,
- wewnątrzwspólnotowy obrót towarowy,
- zasady obsługi celnej,
- procedury celne,
- zgłoszenia celne,
- klasyfikacja towarowa,
- Wspólnotowa Taryfa Celna,
- pochodzenie towarów a cło,
- BREXIT - wpływ na cło,
- Unijny Kodeks Celny,
- statystyka celna, Intrastat.
Szkolenia celne znajdziemy w większości dużych miast w Polsce. Prym w tym względzie wiodą Warszawa, Poznań, Wrocław, Kraków, Katowice, Gdańsk, Szczecin i Lublin, chociaż oferta szkoleń celnych pojawia się również w innych miastach. Coraz częściej kursy celne realizowane są również online, co znacznie poszerza wybór, zwłaszcza dla uczestników spoza dużych ośrodków miejskich.