Choć o „socjalu” dla pracowników mówi się dzisiaj głównie w kontekście benefitów, które firmy oferują w ramach pakietu motywacyjnego, warto pamiętać o tym, że podstawowe wsparcie w tym obszarze może zapewnić Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych. Czy organizacja musi go otwierać, a jeśli tak, to kiedy? Na jakich zasadach działa ZFŚS? W jaki sposób można wykorzystać gromadzone tam środki? Dowiedz się więcej.
Czym jest Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych?
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych to fundusz celowy gromadzony przez pracodawcę na oddzielnym koncie bankowym, z którego środki mają być przeznaczone na zapewnienie wsparcia socjalnego pracownikom będącym w potrzebie. Zagadnienia związane z obowiązkiem jego tworzenia jaki sposobem dysponowania środkami i kwestiami organizacyjnymi reguluje przede wszystkim Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz.U. 1994 nr 43 poz. 163). Zgodnie z jej zapisami, obowiązkowo ZFŚS muszą utworzyć:- wszystkie jednostki budżetowe oraz samorządowe,
- przedsiębiorstwa prywatne, które na dzień 1 stycznia danego roku zatrudniają co najmniej 50 pracowników (przeliczając na pełne etaty).
Warto podkreślić, że przedsiębiorstwa prywatne zatrudniające powyżej 50 pracowników mogą również zrezygnować z prowadzenia Funduszu, jednak musi się to odbyć za zgodą organizacji związkowych działających w organizacji lub – jeśli ich nie ma – z pracownikiem wyznaczonym przez kadrę do reprezentowania jej interesów.
Z czego są gromadzone środki w ZFŚS?
Podstawowym źródłem finansowania Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych jest odpis, jaki dokonuje pracodawca za każdego pracownika. Podstawowy wynosi 37% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej rocznie. Kwota jest wyliczana w odniesieniu do wartości podawanej przez GUS kolejno za I i II kwartał roku.Całość składki musi zostać uiszczona do 30 września danego roku, przy czym 75% powinna zostać przekazana do dnia 31 maja tego samego roku.
Warto również wiedzieć, że:
- kwota bazowa wysokości składki do ZFŚS za pracownika może być podwyższona m.in. z uwagi na jego niepełnosprawność, pracę w szczególnych warunkach bądź pracę o szczególnym charakterze, a także emerytów lub rencistów,
- odpis powinien być prowadzony również na pracowników młodocianych – wynosi on odpowiednio 5, 6 i 7% w kolejnych latach nauki,
- możliwe są również dodatkowe, dobrowolne odpisy, np. w postaci składek pracowniczych.
Na co mogą być wydane środki z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych?
ZFŚS jest funduszem celowym, a to oznacza, że tworzy się go z konkretnym przeznaczeniem. Jego zarządcą jest pracodawca, na którym spoczywa sporządzenie regulaminu gospodarowania zebranymi środkami. Mogą one zostać przeznaczone na zapewnienie wsparcia socjalnego pracownikom, którzy go akurat potrzebują – z uwagi na trudną sytuację życiową, rodzinną oraz materialną. Chociaż nie ma bardzo precyzyjnej listy celów, na które wykorzystuje się tak zgromadzone pieniądze, do najpopularniejszych należą:- dofinansowanie wypoczynku pracownika bądź jego dzieci,
- zapomogi z uwagi na zdarzenie losowe, które dotknęło pracownika (np. śmierć bliskiego, choroba, wypadek etc.),
- dofinansowanie w obszarach kulturalnym albo sportowo-rekreacyjnym (np. bilety na eventy kulturalne),
- paczki żywnościowe dla dzieci lub paczki świąteczne,
- dofinansowanie przyzakładowych żłobków oraz przedszkoli.
- dofinansowanie stołówki pracowniczej,
- nabycie środków trwałych,
- prywatną opiekę medyczną bądź szczepienia profilaktyczne dla pracowników,
- premie, nagrody,
- szkolenia pracownicze,
- imprezy integracyjne,
- pokrycie kosztów dojazdu do pracy.
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych to ważne, dodatkowe źródło wsparcia dla pracowników, które – jak widać – warto zainwestować z myślą o dobru osób zatrudnionych, jak i budowaniu pozytywnego wizerunku pracodawcy w dużym przedsiębiorstwie.
