Działy Badań i Rozwoju (B+R) mają szczególne znaczenie w firmach związanych z nowymi technologiami. Ich zadaniem jest dostarczanie narzędzi niezbędnych do powstania i aktualizacji zaawansowanego technologicznie produktu. Dowiedz się, jak wygląda praca w dziale B+R i jakie czeka je przyszłość. Sprawdź również listę obejmującą przydatne szkolenia dla pracujących w obszarze badań i rozwoju (Research&Development).
Czym jest dział B+R?
Dział B+R (Badania i Rozwój) to obszar w organizacji, który skupia się na przeprowadzaniu badań naukowych i pracach rozwojowych mających na celu tworzenie nowych produktów, procesów lub usług, poprawę istniejących rozwiązań, oraz zdobywanie nowej wiedzy. Dział B+R jest kluczowym elementem innowacyjności i postępu w firmach, przemysłach, a także w sektorze publicznym.
Oto kilka głównych aspektów, którymi zajmuje się dział B+R:
-
Badania naukowe: Pracownicy działu B+R przeprowadzają badania naukowe, które mogą obejmować szeroki zakres dziedzin, w zależności od branży i celów organizacji. Badania te mają na celu zdobycie nowej wiedzy, zrozumienie zjawisk, oraz rozwijanie teorii.
-
Rozwój produktów i usług: Dział B+R zajmuje się także pracami rozwojowymi, które prowadzą do stworzenia nowych produktów, usług lub ulepszenia istniejących. To obejmuje projektowanie, prototypowanie, testowanie i wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań na rynek.
-
Innowacje procesowe: Oprócz produktów, B+R zajmuje się również innowacjami w obszarze procesów. To może obejmować optymalizację procesów produkcyjnych, wprowadzanie nowych technologii czy automatyzację.
-
Zarządzanie własnością intelektualną: Dział B+R skupia się na ochronie wyników swojej pracy poprzez zarządzanie patentami, prawami autorskimi i innymi formami własności intelektualnej.
-
Transfer technologii: Pracownicy działu B+R często zajmują się transferem technologii z laboratoriów do praktycznych zastosowań w firmie. To proces przenoszenia wyników badań do produkcji lub wdrożenia.
-
Współpraca zewnętrzna: Działy B+R często nawiązują współpracę z uczelniami, instytutami badawczymi, innymi firmami czy sektorami publicznymi, aby wymieniać wiedzę, doświadczenia i zasoby.
-
Zarządzanie projektem: Dział B+R często zarządza projektami badawczo-rozwojowymi, co wymaga umiejętności planowania, koordynacji zespołu, alokacji zasobów i monitorowania postępów.
Dział B+R jest kluczowy dla przedsiębiorstw dążących do utrzymania konkurencyjności na rynku, poprzez tworzenie nowoczesnych, efektywnych i innowacyjnych rozwiązań.
Dział B+R po angielsku nazywa się R&D, co jest skrótem od "Research and Development". W niektórych kontekstach można również spotkać się z terminem "Innovation Department" lub "Innovation and Technology Department", które również odnoszą się do działu zajmującego się badaniami i rozwojem.
Jak pracuje dział badań i rozwoju?
Obecnie na rynku niemal każdego dnia pojawiają się nowe, innowacyjne produkty odpowiadające na konkretne potrzeby i pragnienia konsumentów. Dlatego, aby zachować konkurencyjność, trzeba stale dbać o atrakcyjność i „świeżość” swojej oferty. Bardzo ważne jest jednak jej dopasowanie do trendów i przede wszystkim oczekiwań odbiorców. W tym zakresie niezwykle pomocny jest dział badań i rozwoju, nazywany również działem B+R lub z angielska R&D (Research & Development).
To właśnie dział B+R analizuje potrzeby użytkowników w celu wprowadzenia innowacyjnych rozwiązań. Opracowuje też koncepcje nowych produktów, rozwija je i testuje, aż do etapu stworzenia prototypu. Ważnym elementem działalności działu jest też kontrola i podnoszenie jakości zgodnie z wewnętrznymi i zewnętrznymi standardami oraz normami. Dzięki stałemu monitorowaniu rynku i szybkiemu wdrażaniu zmian możliwe jest dynamiczne reagowanie na oczekiwania klientów firmy. To dlatego rola działu B+R jest tak znacząca.
Badania i rozwój to przyszłość
Wszystko wskazuje na to, że innowacyjne podejście do produkcji i biznes oparty na stałym udoskonalaniu oferty będą rosnąć w siłę. To dlatego działy badań i rozwoju powstają w coraz większej liczbie firm, choć Polska pod tym względem stale pozostaje w tyle za wieloma rozwiniętymi krajami. Warto pamiętać, że nieustanna praca nad produktem połączona z analizą potrzeb konsumenckich pozwala zachować konkurencyjność i atrakcyjność oferty nawet na bardzo nasyconym rynku.
Bardzo ważna jest organizacja pracy działu B+R i jego umiejscowienie w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa. Kluczowa jest ścisła współpraca z działem sprzedaży, dzięki której można otrzymywać informacje z pierwszej ręki na temat potrzeb klientów. Zespół odpowiadający za badania i rozwój powinien zaś być pełen entuzjastów innowacji i osób zdolnych do wykraczania swoimi procesami myślowymi poza utarte schematy.
Praca w dziale B+R – wymagania dla kandydatów
Ze względu na to, że działy badań i rozwoju zyskują na znaczeniu, rosną również wymagania co do kandydatów na tego rodzaju stanowiska. Stanowią one połączenie tzw. kompetencji twardych i miękkich. Od pracowników sektora B+R oczekuje się najczęściej:
- wykształcenia wyższego (z dziedziny zarządzania, ekonomii lub związanego z branżą, w której działa firma – np. IT, produkcja),
- znajomości produktów lub usług z danego sektora, w tym procesu produkcyjnego,
- wiedzy na temat tworzenia nowych produktów lub usług,
- doświadczenia badawczo-rozwojowego,
- wiedzy związanej z systemami i normami jakości, przeprowadzaniem audytów,
- znajomości języków obcych (szczególnie w dużych, międzynarodowych firmach),
- umiejętności analitycznych,
- kreatywności, innowacyjności,
- zdolności do nieschematycznego myślenia,
- umiejętności pracy w grupie,
- zdolności komunikacyjnych,
- umiejętności dot. rozwiązywania problemów,
- zdolności organizacyjnych.
Oczywiście dokładny zakres wymagań, jak również obowiązków członka zespołu zajmującego się badaniami i rozwojem zależy od branży, w jakiej działa firma, a także jej konkretnych potrzeb. Pracownik działu B+R często ma też przed sobą liczne ścieżki rozwoju, prowadzące nawet do najwyższych stanowisk w strukturze przedsiębiorstwa (np. dyrektora zarządzającego czy dyrektora generalnego). Może również liczyć na dość wysokie zarobki – szczególnie jeśli uda mu się awansować na kierownika działu B+R.
Rozwój pracowników działu B+R – szkolenia R&D
Do pracy w dziale B+R może przygotowywać zarówno praktyczne doświadczenie, jak i wiedza zdobyta na studiach czy specjalistycznych kursach. Na rynku nie brakuje szkoleń skierowanych do osób zainteresowanych pracą w dziedzinie badań i rozwoju, a także opracowanych w celu poszerzania kompetencji już działających w branży specjalistów. Polecane kursy, szkolenia i warsztaty mogą obejmować między innymi:
- metody problem solving,
- design thinking,
- TRIZ,
- analizę danych, metody statystyczne,
- prawo w działalności B+R: prawo własności intelektualnej i prawo autorskie, procedury patentowe, IP Box, ulga na innowacje B+R,
- metody prowadzenia projektów badawczych B+R,
- zasady publikowania badań w czasopismach naukowych,
- pozyskiwanie funduszy unijnych na działania R&D,
- wykorzystanie narzędzi z zakresu AI (sztuczna inteligencja),
- kursy z metodyki Agile, SCRUM, Kanban, które mogą być stosowane w projektach B+R.
Warto również rozważyć kursy z zarządzania innowacjami i transferem technologii oraz szkolenia dotyczące komercjalizacji wyników badań. Warsztaty dotyczące kreatywnego myślenia i rozwiązywania problemów mogą być pomocne w podniesieniu efektywności prowadzonych prac badawczo-rozwojowych. Wreszcie należy wziąć pod uwagę kursy dostosowane do konkretnego obszaru działalności B+R, np. biotechnologii, nanotechnologii, czy energetyki oraz szkolenia dotyczące etycznych aspektów prowadzenia badań naukowych i rozwojowych.
